De Standaard, 3 januari 2023

Burgemeesters zijn geen rechters

Justitie slaagt er niet in om het recht op leven en het recht op eigendom te beschermen. Politici van de uitvoerende macht zoeken zelf oplossingen, maar Joris Van Cauter vindt dat efficiënt noch wenselijk.

Nieuwjaarsvuurwerk wordt niet langer verticaal maar nu ook horizontaal geschoten. Liefst in de richting van politieagenten, ambulanciers of brandweerlieden. Samen met enkele brandende wagens in de straat lijkt een kwalijke traditie vorm te krijgen. Geen feest in de stad zonder geweldexcessen. Ook het voorbije weekend was het niet anders. En hoewel het voorbije wereldkampioenschap al duidelijk maakte hoe in grootsteden gefeest wordt, kon men het toch opnieuw niet voorkomen.

Als burger krijg je de indruk dat dit fenomeen aanvaard wordt als een fataliteit waar niet aan te ontkomen valt. Zo’n defaitisme is kwalijk voor de legitimiteit van een democratische rechtstaat. Daarvan mag je verwachten dat grondrechten, zoals het recht op leven en het recht op eigendom beschermd worden. Een overheid die die kerntaak niet kan vervullen, is mislukt.

Je zou in eerste instantie moeten kunnen vertrouwen op een performant gerechtelijk apparaat. Dat is een justitie die verdachten van ernstige misdrijven vervolgt en, wanneer ze na een eerlijk proces schuldig blijken, ook bestraft. Uit wat ik hoor en lees, staat het vast dat het om ernstige feiten gaat: brandstichting bij nacht, slagen en verwondingen aan agenten van de openbare macht. Het strafwetboek voorziet daarvoor straffen met opsluiting tot tien jaar. Afhankelijk van mogelijk verzwarende omstandigheden, een brand met dodelijke afloop bijvoorbeeld, kan dat oplopen tot levenslange opsluiting.

• Hulpverleners grootste mikpunt tijdens feestnacht

De wet blijft in deze doorgaans dode letter. Dat de daders zullen geïdentificeerd en gestraft worden, is wat we te horen krijgen van de politici, maar het gebeurt niet. Het falen van justitie op dit vlak is totaal en onaanvaardbaar. Het gebrek aan rechtsbescherming is structureel, doet zich voor op alle vlakken en vooral in Brussel.

Wachtlijsten

Recht dat niet binnen een redelijke termijn komt, bestendigt alleen maar het onrecht. Een voorbeeld uit de praktijk zegt het helemaal. Een schrijnwerkersbedrijf voert werken uit in een Brussels museum en wordt daarvoor niet betaald door de hoofdaannemer. Er volgt een procedure voor de toenmalige rechtbank van Koophandel (thans ondernemingsrechtbank) in Brussel die leidt tot een voor de schrijnwerker gunstig vonnis op 16 december 2016. Er volgt hoger beroep en het Hof van Beroep in Brussel voegt op 20 maart 2017 de zaak toe ‘aan de wachtlijst van deze kamer’.

Dat de daders van de rellen zullen geïdentificeerd en gestraft worden, is wat we te horen krijgen van de politici, maar het gebeurt niet.

Wanneer de zaak effectief gepleit kan worden, is nog altijd niet geweten. Een laatste telefoon met de griffie gaf aan dat de zaak vermoedelijk in oktober 2023 kan worden behandeld. Ik durf het aan mijn cliënt nauwelijks te zeggen. Een jaar eerder had de griffie me al gezegd dat vermoedelijk in november 2022 kon worden gepleit.

De partij te kwader trouw wordt beloond en wie te goeder trouw is, maar krap bij kas, kan aan dit justitieel falen ten onder gaan. Met een dergelijke justitie van Brussel een Europees handelscentrum maken of België op de kaart zetten als een betrouwbaar land om in te investeren, is een illusie. Niet te verwonderen dat grote bedrijven zoeken naar buitengerechtelijke afhandeling van geschillen of uitwijken naar buitenlandse vestigingsplaatsen.

Scheiding der machten

De strafrechtelijke pendant van die algehele justitiële impasse is dat onze amokmakers van het voorbije weekend nog minstens een jaar of acht ongestoord kunnen ‘feesten’ zonder al te veel kopzorgen. Of langer. Net zoals bedrijven lijken ook de politici hun geloof in een efficiënte justitie te hebben opgegeven. Ze gaan het dan maar zelf doen. Op die manier zoeken ze naar alternatieve oplossingen zoals GAS-boetes die recent werden verhoogd of bestuurlijke huisarresten.

Dat is veel kwalijker. Straffen komen zo niet langer tot stand na een proces voor een onafhankelijke rechter maar worden uitgesproken door bestuurders of hun ambtenaren. In zoverre zelfs dat de burgemeester van Antwerpen meende te mogen overgaan tot preventieve vrijheidsberoving (DS 31 december 2022). Efficiënt bleek het allerminst, de verwachte rellen hebben naar traditie kunnen plaatsvinden. Misschien was er zelfs een averechts effect. Een deel van de politiemacht was gereserveerd om nazicht te doen op de naleving van de verschillende huisarresten.

Het is tekenend om te zien hoe de politie het grootste deel van haar tijd besteedt aan bestuurlijke opdrachten in de plaats van gerechtelijke. Er is discussie of een wettelijke basis bestaat die toelaat dat burgemeesters tot zulke vrijheidsbeperkende maatregelen kunnen overgaan. Volgens mij is die er niet, volgens anderen wel. Belangrijker is de vraag of we vinden dat het moet kunnen. Daarop is mijn antwoord negatief. Als justitie niet meer werkt, is de oplossing niet gelegen in het opheffen van de scheiding der machten en de bestuurders dan maar rechter te laten spelen.

De oplossing moet zijn het gerecht opnieuw te laten functioneren, zodat misdrijven effectief vervolgd worden, en rechters zich kunnen uitspreken over recente feiten. Het is een open deur waar al over gesproken werd toen ik nog rechtenstudent was. Die deur zo lang openlaten maakt dat het systeem van binnenuit verrot en kapot gaat. De minister van Justitie zette zijn domein als een merk in de markt: ‘team justitie’. Om in dat jargon te blijven denk ik dat de burger zich vragen begint te stellen bij de coach ervan. Er is werk op de plank voor 2023. Want (blijven) falen is echt geen optie.

Artikel uit De Standaard, 3 janauri 2023

Foto © epa

De Standaard, 30 november 2022

Roepen in de Qatarese woestijn

Onze verontwaardiging over de mensenrechtenschendingen in Qatar is selectief en hypocriet, vindt Joris Van Cauter. En ze getuigt van weinig kennis over de invulling van de mensenrechten in moslimlanden.

In 1978 voerde het cabaretduo Freek de Jonge en Bram Vermeulen, Neerlands Hoop in Bange Dagen, actie voor een boycot van het WK in het dictatoriale Argentinië. Ze trokken de theaters rond met de voorstelling Bloed aan de paal. Het Nederlandse elftal ging toch en bereikte de finale van het WK. Acht jaar later kreeg voormalig dictator Videla

levenslang wegens zijn betrokkenheid bij moorden, ontvoeringen en folteringen.

‘Wie kan dit WK ooit een goed idee vinden? Het zal altijd besmet blijven’

Dat de Rode Duivels niet naar Qatar zouden gaan, is nooit een issue geweest, wij ontwaken klaarblijkelijk iets later. En dan schrikken we omdat de Qatari geen bierliefhebbers zijn en anders denken over lgbti.

Een principieel standpunt van de spelers is er niet gekomen en dat is maar goed ook. Het zou het toppunt van hypocrisie geweest zijn. Stel je voor dat Eden Hazard een gele of rode kaart had gekregen vanwege de OneLove-armband, terwijl hij het hele jaar door reclame maakt voor de luchtvaartmaatschappij Emirates. Net zoals Kylian Mbappé reclame maakt voor Qatar Airways en Kevin De Bruyne voor Etihad Airways. De hele Champions League is een feestje op kosten van de Golfstaten. Geen enkele voetbalcommentator die dat feestje bederft met ethische overpeinzingen. Ernst Happel, de Nederlandse bondscoach in 1978, was een stuk eerlijker toen hij zei: ‘Wat kunnen mij de mensenrechten schelen, we gaan naar Argentinië om te voetballen, politiek interesseert me niet.’ Mediatraining en een andere tijdgeest maken zulke uitspraken nu ondenkbaar.

Het dilemma achter de One Love-armband

Goddelijke oorsprong

Wie die uitspraak nu zou herhalen, zou te horen krijgen dat mensenrechten en politiek twee verschillende dingen zijn. Nochtans zijn mensenrechten, zeker de concrete invulling ervan, bij uitstek politiek. En dat is ook goed. De enige manier om grondrechten aan het politieke te onttrekken is door er een goddelijke oorsprong aan te geven. Dat is, bijvoorbeeld, het geval in de onafhankelijkheidsverklaring van de Verenigde Staten.

Hoe die rechten concreet in te vullen is politiek. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens beseft dat en heeft daarom nog nooit een staat opgelegd om het homohuwelijk in te voeren. Zo wordt de normale, democratische en politieke besluitvorming gerespecteerd. Zo is het homohuwelijk in veel Europese landen ingevoerd en wordt het in die landen ook maatschappelijk gedragen.

Stel je voor dat Hazard geel had gekregen voor de OneLove-armband, terwijl hij het hele jaar door reclame maakt voor Emirates airlines

Zo’n vraagstuk moet veeleer politiek worden benaderd, niet louter juridisch. In dat laatste geval zou het opgelegd moeten worden door een kleine groep onverkozen rechters. In de VS is het holebihuwelijk zo door het Hooggerechtshof juridisch en mensenrechtelijk ingevoerd, in plaats van

politiek. De culturele en maatschappelijke kloof in de VS is daarmee niet bepaald minder geworden en we weten ondertussen ook dat het Amerikaanse Hooggerechtshof ook beslissingen kan nemen in de andere richting.

Islam als hoogste wet

De vlag van de mensenrechten in Qatar hijsen zal politiek in ieder geval weinig sporen nalaten. Het is roepen in de woestijn en getuigt van weinig kennis over de invulling van mensenrechten in de islamitische wereld. Er zijn twee juridische teksten die ons daarover iets kunnen leren. De ene is de Verklaring van Caïro van de Organisation of Islamic Cooperation (OIC), een internationale gouvernementele organisatie van 57 (overwegend) moslimlanden, waaronder Qatar en Saudi-Arabië, maar ook Turkije. Het andere is het Arabisch Handvest Mensenrechten van de Arabische Liga, een organisatie van 22 Arabische landen. Beide teksten vertrekken vanuit de islam als hoogste wet.

De interpretatie van bepalingen die soms heel gelijklopend lijken met artikelen uit de ‘westerse’ mensenrechtenverdragen, hebben dan een totaal andere uitkomst. Zo stelt het Arabisch Handvest Mensenrechten dat man en vrouw gelijk zijn in zoverre ‘positieve discriminatie’ van de vrouw op basis van de sharia mogelijk blijft. Maar het huwelijk is voorbestemd voor een man en een vrouw. Doodstraf, zelfs voor minderjarigen, wordt niet uitgesloten. Veel van die mensenrechten waarin het Arabisch Handvest voorziet, zijn voorbehouden aan de eigen staatsburgers, zoals rechten op sociale zekerheid, vrijheid van vereniging en vrijheid van vergadering.

Het politieke bij de invulling van die rechten is op die manier sterk teruggedrongen, de interpretatie zit vast in een islamitisch kader. Het holebihuwelijk is mensenrechtelijk uitgesloten, daar is geen armband of regenboogvlag tegen opgewassen. Mensenrechten zijn dan ook geen kwestie van textiel. Mensenrechten zijn – om Eleonore Roosevelt, bezielster van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, te parafraseren – iets dat dicht bij huis begint. Misschien moeten we, om op die gedachte door te gaan, beginnen met het respect voor de mensenrechten in de Belgische gevangenissen: ze worden er dagelijks met de voeten getreden. En laten we morgen nog een keer supporteren, irrationeel en ongecompliceerd zoals het hoort in de beleving van het voetbal. Misschien kunnen we dan de juridische, politieke en ethische discussies op een andere plaats en op een ander niveau voeren. Dan is er nog hoop in bange dagen.

Artikel uit De Standaard, 30 november 2022

Foto: Lee Smith/reuters

Roepen in de Qatarese woestijn | De Standaard

HLN, 19 oktober 2022

Sand Van Roy haalt stevige slag thuis tegen Franse topregisseur Luc Besson

De Vlaamse actrice Sand Van Roy (34) die beweert verkracht te zijn door de Franse topregisseur Luc Besson (63) haalde zonet een overwinning binnen op de Fransman. Van Roy vindt dat haar verkrachting in België moet onderzocht worden, nadat het in Frankrijk eerder geseponeerd werd. Het gerecht ging daar eerst niet op in, maar vindt nu dat het Grondwettelijk Hof hierover moet oordelen. “Dit kan grote gevolgen hebben voor al wie slachtoffer is van verkrachting in het buitenland”, oordeelt haar advocaat.

Een paar maanden geleden diende Sand Van Roy, een Vlaamse actrice uit Knokke-Heist, hier in België klacht in tegen de Franse topregisseur Luc Besson. De Fransman zou haar verschillende keren verkracht hebben in luxehotels in Frankrijk. Toen Van Roy in 2018 klacht indiende tegen Besson in ‘zijn' Frankrijk, ving ze al snel bot. De klacht werd geseponeerd. Ook in beroep werd de klacht afgewezen.

Daarom diende Van Roy in het voorjaar van dit jaar opnieuw klacht in tegen Besson, deze keer in België, bij een onderzoeksrechter in Brugge. Maar daar oordeelde het Openbaar Ministerie al snel dat de klacht niet ontvankelijk is. De Belgische wet schrijft namelijk voor bij seksueel geweld dat enkel het land waar het misdrijf heeft plaatsgevonden een onderzoek kan voeren naar de verkrachting en dus niet het land waar het slachtoffer woont. Met ander woorden: enkel het Franse gerecht kon een onderzoek voeren naar de verkrachting die in Frankrijk had plaatsgevonden.

Pure discriminatie

Discriminatie, vond de advocaat van Sand Van Roy, Joris Van Cauter. “Want dat geldt niet voor slachtoffers van zogenaamde levensdelicten. Als je het slachtoffer bent van moord, gijzeling of ontvoering in het buitenland, kunnen jij of je familieleden hier wél een gerechtelijk onderzoek vragen. Dat is pure discriminatie.”

Daarom besloot de Raadkamer vanochtend om de kwestie door te spelen naar het Grondwettelijk Hof. Die moet oordelen of de wet inderdaad discrimineert of niet. Volgens Van Cauter is de kans erg groot dat het Grondwettelijk Hof tot die conclusie zal komen. “De wet is indertijd erg willekeurig opgesteld”, legt hij uit. “Ook toen al is er opgemerkt dat verkrachting er niet bij was. Ondertussen is sinds juni de strafwet een pak strenger geworden voor seksueel geweld. Het lijkt me maar logisch dat ook deze wat aangepast wordt.”

Als het Grondwettelijk Hof zou oordelen dat er discriminatie in het spel is en de wet moet uitgebreid worden naar seksueel geweld, dan zou dit grote gevolgen hebben voor alle slachtoffers van verkrachting in het buitenland. “Dit zou een mijlpaal zijn”, zegt Van Cauter nog. “Iedereen die in pakweg Egypte of Thailand het slachtoffer is van seksueel geweld, zou dan een klacht kunnen indienen in eigen land."

Ook voor Sand Van Roy zelf is dit goed nieuws. Zodra het Grondwettelijk Hof beslist dat de wet aangepast moet worden, is haar klacht tegen Besson opnieuw ontvankelijk. Dan kan het parket niet anders dan ook hier een onderzoek starten naar verkrachting door de Franse topregisseur.

Het arrest van het Grondwettelijk Hof wordt pas over een paar maanden verwacht.

Artikel uit HLN, 19 oktober 2022

Het Nieuwsblad, 19 oktober 2022

Actrice Sand Van Roy haalt eerste slag binnen in zaak tegen regisseur Luc Besson

“Ik wil zo een steen verleggen voor andere slachtoffers”

Kan een Belgisch slachtoffer van een verkrachting in het buitenland ook hier een strafzaak aanspannen? Over die vraag zal het Grondwettelijk Hof zich buigen. Aanleiding is de juridische strijd van actrice Sand Van Roy (34) tegen de Franse regisseur Luc Besson (63). In Frankrijk werd de zaak geklasseerd, en tot nu is hier geen vervolging mogelijk. “Maar daar hopen we nu verandering in te brengen”, zegt advocaat Joris Van Cauter.

Wie als Belgisch onderdaan het slachtoffer wordt van verkrachting in het buitenland en in dat land geen gehoor vindt, blijft tot nu toe ook in ons land in de kou staan. België kan zich niet bemoeien met dergelijke dossiers in het buitenland. Het wetboek van Strafvordering voorziet dat niet. Sinds een jaar of tien is dat wel mogelijk voor zaken met levensdelicten zoals moord en gijzeling in het buitenland.

De beperkingen van het huidige Belgische rechtssysteem zorgen ervoor dat actrice Sand Van Roy (34) uit Knokke-Heist tot nu toe bij ons geen gehoor vindt in haar juridische strijd tegen de Franse regisseur Luc Besson (63). Ze beschuldigt hem ervan haar meermaals verkracht te hebben én stapte met bewijzen naar het Franse gerecht. Dat veegde alles van tafel. Volgens Van Roy werd haar zaak in Frankrijk vanwege de status van Besson nooit serieus genomen.

Vraag aan Grondwettelijk Hof

Van Roy stapte echter naar het Belgische gerecht en wou hier een strafzaak tegen Besson openen. Alleen was dat juridisch onmogelijk omdat de vermeende verkrachting zich dus in het buitenland afspeelde en het niet om een levensdelict gaat.

“We vinden dit oneerlijk omdat verkrachting voor ons ook een zaak van levensdelict is”, zegt advocaat Joris Van Cauter. “Daarom vroegen we de raadkamer in Brugge om een prejudiciële vraag te stellen aan het Grondwettelijk Hof om een strafklacht wel mogelijk te maken. De raadkamer heeft geoordeeld dat onze vraag zinvol is en daarom wordt de vraag nu gesteld aan het Grondwettelijk Hof. Oordeelt die dat onze vraag terecht is, dan kunnen wij verder met onze strafklacht en kan een procedure op gang gebracht worden.”

Mogelijk pas over een jaar volgt een uitspraak, en dan keert de zaak terug naar de raadkamer in Brugge.

Gerechtigheid

Voor Van Roy is dit een belangrijke eerste stap. Eerder liet ze al weten dat het haar niet om een schadevergoeding te doen is. “Ik wil enkel dat gerechtigheid geschiedt en wil zo een steen verleggen voor andere slachtoffers.”

De advocaat van Luc Besson berust in de prejudiciële vraag. “Het is een logische vraag en we begrijpen dat het Hof zich hierover zal buigen”, zegt meester Virginie Cottyn. “Maar we blijven erbij dat de klacht in Frankrijk al grondig werd onderzocht en er geen reden is om hier aan die uitkomst te twijfelen.”

Artikel uit Het Nieuwsblad, 19 oktober 2022

Foto: © ipx, afp

HLN, 28 september 2022

Actrice Sand Van Roy wil Franse regisseur Luc Besson voor Belgische rechter slepen na klacht over meerdere verkrachtingen

De klacht van de Belgische actrice Sand Van Roy (34) tegen de Franse regisseur Luc Besson (63) werd woensdagmorgen in de raadkamer van Brugge behandeld. De jonge vrouw zegt dat ze meermaals verkracht werd door de bekende Fransman. In Frankrijk werd de zaak geklasseerd, maar ze hoopt nu om via het Belgische gerecht toch verder te geraken. “Ik ben mijn vertrouwen in bepaalde mensen kwijt. Niet in het ganse rechtssysteem”, zegt ze.

Tegenwoordig woont ze in Knokke-Heist. En ze zit in het tweede jaar Rechten aan de universiteit in Nederland. Al geeft Sand Van Roy (34), een Belgische actrice, toe dat ze niet al te vaak naar de les gaat. “Ik studeer heel gemakkelijk. En doe het voornamelijk op mezelf”, vertelt ze. “Of ik niet gedegouteerd ben door alles wat met het rechtssysteem te maken heeft? Neen, dat niet. Ik ben wel mijn geloof in bepaalde mensen kwijt. Maar het feit dat ik vandaag mijn zegje kon doen en dat er naar mij geluisterd werd toont aan dat het systeem op zich werkt.”

Haar zegje, dat deed ze woensdagmorgen in de raadkamer van Brugge. Die boog zich over haar klacht tegen de bekende Franse regisseur Luc Besson (63). Van Roy beticht de zestiger van verschillende verkrachtingen en misbruik. Ze stapte ook in Frankrijk al naar de politie, maar daar werd geen gevolg aan haar klacht gegeven. “Wij hebben de verhoren van meneer Besson gelezen”, zegt meester Joris Van Cauter, die de actrice bijstaat. “Dat zijn geen verhoren, maar interviews van een vedette. Het probleem is dat meneer Besson in Frankrijk als een idool van de cinema werd behandeld en niet als de verdachte in een verkrachtingszaak.”

Besson grote naam in cinema

Sand Van Roy werd geboren in Nederland, groeide op in Hasselt en woont nu dus aan de Belgische kust. Op haar zeventiende werd ze een gevierd model en in 2015 brak ze in Parijs ook als stand-upcomedian en actrice door. En zo kwam ze ook in contact met Luc Besson, één van de belangrijkste filmbazen in Europa. Hij is de regisseur, scenarist of producent van filmkleppers als Taxi, Léon, Nikita en The Fifth Element. Daarvoor werkte hij samen met grote namen als Scarlett Johansson, Rihanna en Morgan Freeman.

Maar ook Sand Van Roy kon de Fransman charmeren. Alleen maakte die volgens haar al snel misbruik van haar. De twee bleven samenwerken, maar volgens de actrice werd ze meermaals misbruikt en bruut verkracht door Besson. Daarbij verloor ze op een bepaald moment zelfs het bewustzijn. Ze stapte met de medische bewijzen naar het gerecht. “En aanvankelijk luisterden ze en waren ze begripvol”, vertelt ze. “Tot ik de naam van Luc Besson liet vallen. Plots sloeg de hele sfeer om.”

De zaak werd geklasseerd en Van Roy werd in verschillende Franse media zelf beschimpt. Zo werd geschreven dat ze als prostituee werkte. Maar de magazines die dat schreven, werden ondertussen in Frankrijk veroordeeld voor laster en eerroof. Alleen, de zaak rond het misbruik van Besson werd wél geklasseerd zonder gevolg. En daarom rust de hoop van Van Roy nu bij het Belgische gerecht. Voor het geld doet ze het niet, want een schadevergoeding vraagt ze niet. “Ik wil eigenlijk gewoon dat hij veroordeeld wordt en dat gerechtigheid geschiedt.”

Verdediging Besson: “Klacht is onontvankelijk in ons land”

Maar daarvoor hoeft ze niet meteen op de steun van het Brugse parket te rekenen. Want die vroegen de raadkamer woensdagmorgen om de klacht onontvankelijk te verklaren. Net zoals Virginie Cottyn, die als advocaat voor Luc Besson optreedt. “Het gaat om een buitenlandse verdachte, die niet in ons land is aangetroffen en die geen feiten in België heeft gepleegd”, legt ze uit.

Maar daar nemen Sand Van Roy en haar advocaat Joris Van Cauter geen genoegen mee. Zij kijken daarvoor nu naar het Grondwettelijk Hof. Dat stelt namelijk dat ons land zich gerechtelijk niet kan moeien in verkrachtingszaken met landgenoten die zich in het buitenland afspeelden met een buitenlandse verdachte. “Wij hebben gevraagd om de verkrachting van een Belgische onderdaan ernstig te nemen”, zegt meester Van Cauter. “En daarom hebben we gevraagd om het Grondwettelijk Hof te bevragen. Slachtoffers van verkrachting in het buitenland blijven vandaag in de kou staan en dat is onrechtvaardig. Nu kunnen wij enkel klacht indienen als de dader ook naar België komt, maar dat zal niet gebeuren in deze. En we willen nu dat het grondwettelijk hof zich daar over buigt.”

“Zodat slachtoffers niet meer in de kou staan”

Van Roy kwam woensdagmorgen ook zelf haar zegje doen. Zij hoopt dan ook dat ze iets kan veranderen. “Niet alleen voor mezelf. Maar ook voor andere slachtoffers”, zegt ze. “En iemand moet nu eenmaal de eerste zijn. Het is de bedoeling dat slachtoffers in de toekomst niet meer in de kou blijven staan.”

Artikel uit HLN, 28 september 2022

Het Nieuwsblad, 28 september 2022

Actrice Sand Van Roy wil Franse regisseur Luc Besson in België voor de rechter: “Deze zaak weegt al vier jaar op mijn leven”

De Hasseltse actrice Sand Van Roy heeft in België een klacht ingediend tegen de Franse regisseur Luc Besson. Ze beschuldigt hem al enkele jaren van verkrachting, maar ving eerder bij het Franse gerecht meermaals bot. De raadkamer van Brugge moet nu oordelen of ze de zaak ook in België zullen behandelen.

De Hasseltse actrice Sand Van Roy (34) probeerde het al meermaals in Frankrijk, maar ving steeds bot. Woensdag stond ze daarom in de raadkamer in Brugge om het dit keer ook in België te proberen. Ze heeft er een klacht ingediend tegen de Franse regisseur Luc Besson (63), bekend van onder meer Nikita, Léon, Le Grand Bleu en Taxi. De in Nederland geboren actrice beschuldigt de regisseur ervan haar twee jaar lang te verkrachten. Volgens haar hadden de twee een gewelddadige, niet consensuele relatie. Ze heeft het onder andere over een verkrachting op de avond van 17 mei 2018 in een kamer van Hotel Bristol in Parijs. Dat misbruik vormde de directe aanleiding voor het indienen van haar klacht. Maar volgens Van Roy waren er al verschillende voorgaande feiten gebeurd.

In 2018 stapte ze al naar het Franse gerecht, maar de zaak werd geklasseerd omdat de onderzoekers “de aanklacht niet hard konden maken”. Van Roy probeerde het opnieuw, maar de zaak werd geseponeerd. Ze probeerde het daarna nog een keer in hoger beroep, maar ving ook daar bot. De regisseur heeft de feiten tot nu toe trouwens altijd ontkend.

Grondwettelijk Hof

De raadkamer in Brugge moet nu oordelen over ontvankelijkheid van de klacht. Volgens haar advocaat Joris van Cauter is de klacht ontvankelijk en hij vroeg aan de raadkamer om een prejudiciële vraag in te dienen bij het Grondwettelijk Hof daarover. “De Belgische wet laat toe om een klacht in te dienen tegen een niet-Belg voor feiten die in het buitenland gepleegd zijn. Bij verkrachting, moord en doodslag moet de verdachte niet in België worden aangetroffen op het moment van de klacht. Bij verkrachting kan het enkel als ook de verdachte zich in België bevindt. Maar volgens ons hoort verkrachting ook tot het rijtje van zware misdrijven zoals moord, doodslag en gijzeling. Wij willen dat het Grondwettelijk Hof daarover oordeelt”, zei de advocaat.

Aan de andere kant zijn ze van oordeel dat de klacht onontvankelijk is, “omdat het wetboek die mogelijkheid simpelweg niet voorziet bij verkrachting in het buitenland”, zegt meester Virginie Cottyn. “Bovendien slaat deze hele procedure nergens op. Mijn cliënt is in Frankrijk al twee keer buiten vervolging gesteld. Dit is als het ware een beroep tegen een uitspraak in beroep.”

“Wens ik niemand toe”

Sand Van Roy zelf was ook aanwezig in de raadkamer woensdag. “Het voelde goed om eindelijk eens fatsoenlijk gehoord te worden”, zegt ze. “In Frankrijk had ik dat gevoel helemaal niet. Deze zaak weegt al vier jaar op mijn leven en dat is vreselijk slopend. Ik wens dit niemand toe. Ik heb nog steeds geloof in het gerecht, maar niet in bepaalde figuren binnen het gerecht. Ik ben in de Franse en Britse pers voor ‘geflipte hoer’ versleten, maar daarvoor heb ik veroordelingen van journalisten bekomen. Dus het gerecht werkt.”

De acteercarrière van de Hasseltse staat momenteel op een laag pitje. “Ik focus mij momenteel volledig op mijn studies rechten aan de Open Universiteit in Nederland. If you can’t beat them, join them. (lacht) Ik zit nu in mijn tweede jaar. Ik ben wel nog bezig met een klein filmproject met studenten, maar dat is het zowat.” Geld boeit van Roy naar eigen zeggen niet. “Ik vraag enkel een vergoeding voor mijn advocaat. Verder wil ik enkel dat gerechtigheid geschiedt.”

Artikel uit Het Nieuwsblad, 28 september 2022

De Morgen, 30 juni 2022

Rechter verbiedt padel op zondag en ‘s avonds in Brugse club wegens geluidshinder

KTC Azalea is al sinds 1942 gevestigd in de Sint-Pietersgroenestraat in Brugge. De tennisclub beschikte over zes tennisvelden, maar besliste in 2018 een tennisterrein om te vormen tot twee padelterreinen. Een jaar later werd bij KTC Azalea nog een derde padelveld aangelegd. Sindsdien klagen twee buren over geluidsoverlast. Daarbij merkten ze onder andere op dat padel in tegenstelling tot tennis ook tijdens de winter en tot in de late uurtjes gespeeld wordt.

De buren eisten het stilleggen van de padelactiviteiten, zolang die niet in een afgesloten, geïsoleerde ruimte plaatsvinden. Ondergeschikt werd gevraagd om padel enkel toe te laten op weekdagen van 10 tot 18 uur. KTC Azalea wierp op dat over dergelijke maatregelen door de rechter ten gronde beslist moet worden, maar de kortgedingrechter oordeelde dat er wel degelijk sprake was van hoogdringendheid.

Begin april werd in de woning van de buren een geluidsmeting gehouden. Bij normaal spelverloop werd 50 tot 60 decibel vastgesteld, maar tijdens hevige rally’s kon dat oplopen tot 65 decibel. Er werden zelfs pieken boven 70 decibel vastgesteld. Als er niet gespeeld wordt, gaat het om 40 à 45 decibel.

Volgens de rechter is er dus wel degelijk sprake van geluidshinder. In die omstandigheden werd beslist dat op weekdagen enkel nog padel mag gespeeld worden van 10 uur tot 19 uur. Op zaterdag moet al om 16 uur gestopt worden. Op zon- en feestdagen zal in afwachting van de uitspraak ten gronde voorlopig helemaal niet meer gespeeld mogen worden. Als de beslissing niet wordt nageleefd, moet de club per terrein en per overtreding een dwangsom van 1.000 euro betalen. Ondertussen werd ook een deskundige aangesteld om de situatie ter plaatse te onderzoeken.

Artikel uit De Morgen, 30 juni 2022

Foto: Thinkstock

HLN, 30 juni 2022

In deze Brugse padelclub mag je van rechtbank niet meer spelen op zondag en ’s avonds: “Een belachelijke beslissing”

Opvallende uitspraak in de Brugse burgerlijke rechtbank: de rechter heeft in kortgeding beslist dat in de tennis- en padelclub KTC Azalea ’s avonds en op zondag geen padel meer mag worden gespeeld. De buren waren naar de rechter gestapt wegens hardnekkige geluidshinder. Tom Vuylsteke, voorzitter van KTC Azalea, reageert ontgoocheld. “Dit hadden we absoluut niet verwacht. Eén zure buur kan blijkbaar zoiets veroorzaken.”

KTC Azalea is al sinds 1942 gevestigd in de Sint-Pietersgroenestraat in Brugge. De tennisclub beschikte over zes tennisvelden, maar besliste in 2018 om een tennisterrein om te vormen tot twee padelterreinen. Een jaar later werd bij KTC Azalea nog een derde padelveld aangelegd. Sindsdien klagen twee buren over geluidsoverlast. Daarbij merkten ze onder andere op dat padel, in tegenstelling tot tennis, ook tijdens de winter en tot in de late uurtjes gespeeld wordt.

De betrokken partijen probeerden de afgelopen jaren te onderhandelen over een oplossing. Zo werd de mogelijkheid onderzocht om een geluidsmuur te plaatsen. Uiteindelijk kwam het niet tot een minnelijke regeling, waarna de buren op 25 april naar de kortgedingrechter stapten. “Sinds die padelterreinen hier twee jaar geleden kwamen, hebben wij geen enkel rustmoment meer”, vertelden Hans Schmidt (42) en Peggy Versnick (47) eerder in deze krant. “We vluchten zelfs uit ons eigen huis om op ons gemak te zijn. Zo is het niet leefbaar.”

Pieken boven 70 decibel

De buren eisten het stilleggen van de padelactiviteiten zolang die niet in een afgesloten, geïsoleerde ruimte plaatsvinden. Ondergeschikt werd gevraagd om padel alleen toe te laten op weekdagen van 10 tot 18 uur. KTC Azalea wierp op dat over zulke maatregelen door de rechter ten gronde beslist moeten worden, maar de kortgedingrechter oordeelde dat er wel degelijk sprake was van hoogdringendheid.

Een speler die een gezin heeft of voltijds werkt, kan eigenlijk bijna niet meer komen spelen. En op zaterdag om 16 uur stoppen? Dat is belachelijk vroeg
Tom Vuylsteke, voorzitter van KTC Azalea

Dwangsom

Volgens de rechter in kortgeding is er dus wel degelijk sprake van geluidshinder. Daarom heeft hij beslist dat er op weekdagen alleen nog padel mag gespeeld worden van 10 tot 19 uur. Op zaterdag moet zelfs al om 16 uur gestopt worden. Op zon- en feestdagen zal - in afwachting van de uitspraak ten gronde - voorlopig helemaal niet meer gespeeld mogen worden. Als de beslissing niet wordt nageleefd, moet de club per terrein en per overtreding een dwangsom van duizend euro betalen. Ondertussen werd ook een deskundige aangesteld om de situatie ter plaatse te onderzoeken.

Ontgoocheld

Tom Vuylsteke, voorzitter van KTC Azalea, is ontgoocheld. “Het is triest voor iedereen die bij de club betrokken is. We wisten dat er iets ging gebeuren, maar dit is belachelijk. Een speler die een gezin heeft of voltijds werkt, kan eigenlijk bijna niet meer komen spelen. En op zaterdag om 16 uur stoppen? Dat is belachelijk vroeg. Eén zure buur kan zoiets veroorzaken. Het zijn verregaande maatregelen, ook al is het een tijdelijke beslissing. Het is wachten op een beoordeling van dit dossier ten gronde, ja. Maar die zaak zal pas in december voor de rechtbank van eerste aanleg gevoerd worden. Zo verliezen we al minstens zes maanden. We gaan er alles aan doen om onze club leefbaar te houden tot die tijd”, aldus Tom Vuylsteke.

Artikel uit HLN, 30 juni 2022

De Standaard, 28 juni 2022

De Amerikaanse opperrechters zijn níét activistisch

Met zijn omstreden arrest van vorige week wil het Supreme Court geen politiek bedrijven, schrijft Joris Van Cauter. Het Hof wil het abortusdebat net teruggeven aan het volk.

Europa is niet langer het centrum van de wereld en zijn macht is in verval. Toch heeft het nog steeds de neiging om zijn waarden over de wereld uit de dragen. Vroeger gebeurde dat via kolonisatie. Vandaag zijn er hoogdravende verklaringen van Europese regeringsleiders die openlijk de rechtspraak van het hoogste Amerikaanse Gerechtshof in vraag stellen. Plots is het Supreme Court in Europese ogen niet meer dan een verzameling van activistische rechters, een politiek gerechtshof. Daarom ook dat ze ongehinderd kritiek kunnen geven op wat hen eigenlijk niet aanbelangt. De scheiding der machten is geen issue meer wanneer je rechters verwijt aan politiek te doen.

De kritiek dat het Supreme Court politiek is, of dat de rechters politiek benoemd zijn, is bevreemdend. Het Supreme Court is altijd al in zekere zin een politiek gerechtshof geweest. Ook in 1973, toen Roe v. Wade het recht op abortus grondwettelijk verankerde en in 1992, toen Planned Parenthood v. Casey het recht op abortus bevestigde. Dat openlijk politieke karakter is er net de kracht van. Want wetten, ook de grondwet, zijn niet meer dan gestolde moraal. De interpretatie daarvan is nooit waardevrij. De wijze waarop rechters benoemd worden in het Supreme Court is een complexloze manier om daarmee om te gaan. Ook de hoogste Europese rechters zijn politiek benoemd. Dat zijn velen even vergeten.

Gouvernement des juges

Minstens even belangrijk als de vraag wie oordeelt, is de vraag waarover grondwettelijke hoven of mensenrechtenhoven kunnen oordelen. De verhouding tussen politiek en recht was voor een groot stuk de inzet van Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization, het zogenoemde antiabortusarrest van eind vorige week. Het Supreme Court oordeelt dat het als hoogste gerecht voorzichtig moet zijn en geen al te ruime invulling mag geven aan de grondwet. Die is (zeker in de VS) moeilijk aan te passen en hoe concreter die wordt ingevuld, hoe meer je ontneemt aan het politieke.

Het idee dat de VS naar de middeleeuwen zijn teruggekatapulteerd, is belachelijk. De uitspraak van het Hof ligt in lijn met hoe Europese, verlichte rechters erover denken

Uitspraken van een grondwettelijk hof doden het maatschappelijke debat over de invulling van bepaalde abstracte grondrechten, zoals het recht op vrijheid, op een privéleven of op leven. Het Supreme Court waakt er met andere woorden over om geen gouvernement des juges te worden. Dat het redactioneel commentaar het gisteren over activistische rechters had (DS 27 juni), is net in tegenspraak met het Amerikaanse arrest. Activistische rechters willen politiek bedrijven en dat is net wat het Supreme Court niet wil doen. De opperrechters willen het abortusdebat ‘teruggeven’ aan het volk. Afhankelijk van hoeveel vertrouwen je hebt in de stem van het volk, kun je die beslissing toejuichen of betreuren. In dat opzicht mag misschien eens worden opgemerkt dat de wet die het Supreme Court heeft goedgekeurd met zijn arrest-Dobbs abortus toelaat tot vijftien weken zwangerschap, dat is drie weken langer dan in België. Een recht hoeft niet grondwettelijk te zijn om een recht te zijn.

Privacy en vrijheid

De gedachte dat de Verenigde Staten naar de donkere middeleeuwen zijn teruggekatapulteerd, is belachelijk. De uitspraak van het Supreme Court ligt volledig in de lijn met hoe onze Europese, verlichte rechters erover denken. De grondrechten die zowel de Europese als de Amerikaanse rechters interpreteren, zijn vergelijkbaar.

In de zaak-Roe v. Wade werd een grondwettelijk recht op abortus afgeleid uit het recht op privacy, zoals gewaarborgd door het eerste, het vierde, het vijfde, het negende en het vijftiende amendement aan de grondwet van de VS. Het Casey-arrest fundeerde het grondwettelijk recht op abortus op het recht op vrijheid voor de Amerikaanse burgers en het feit dat die alleen op een wettelijke manier kan worden beperkt.

Vrijheid (artikel 5 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens) en privacy (artikel 8) zijn ook Europese grondrechten. Nochtans heeft het Europees Hof in verschillende arresten bevestigd dat in die bepalingen geen ‘recht op abortus’ te lezen valt. Het Europees Hof oordeelt dat het recht op privacy en het recht op vrijheid in de balans gelegd moet worden met het recht op leven (artikel 2), ook wanneer het om een ongeboren leven gaat. De lidstaten verschillen van mening over de vraag wanneer dat leven begint en juridische bescherming verdient. Die discussie wil het Europees Mensenrechtenhof niet beslechten. Het oordeelt dat lidstaten vrij moeten zijn om die discussie te voeren. Het Hof in Straatsburg zal de uitkomst van dat debat slechts marginaal toetsen.

Misschien zal het Europees Hof zich activistischer opstellen. In theorie kan die opstelling twee kanten uitgaan: het Hof kan het recht op leven ruimer gaan interpreteren en het ongeboren kind/de foetus ruimer gaan beschermen, of het recht op privacy ruimer interpreteren en zo de mogelijkheden tot abortus verruimen. Ongeacht welke uitkomst we het meest genegen zijn, is de vraag of het wenselijk is dat rechters dat beslissen. Veel Europese regeringsleiders lijken te verlangen dat een rechter op hun stoel komt te zitten. Tot die iets anders zegt dan ze willen. Dan is die rechter activistisch.

Artikel uit De Standaard, 28 juni 2022:

https://www.standaard.be/cnt/dmf20220627_97617125?&articlehash=k%2FA%2ByTvWKqn06IVW2UYvCLBzx0iTHlDsel9VzhLfdf0n5ac3aQBVE5xDs3r%2B18fnZ4yAc3L9DPMm2NSBZ54tEIL5QgoAg%2FD18BgySd%2FSrQnH4856HDAnK%2B%2BXSSUpbCEjTnSpGH4qVqukv4FozMl1hDdwauUBrzKfQI3vuupFI1SBse3iyfoJ%2BDLs2L1m%2FxdzYMhOr%2BBdozQ7PM6ilCl2Scyit2BAZdC3jeWNc74E%2FXZkXPiIA8jrYzTMxg2YxnOCXGKNAkH6DAboodhZEOEtfN2WoJuV6nkoL5tDfFnObN2bqDfD33CLNEEBUwaNwr0U3nqGp%2FQ4T2rPuUx5jnMGlQ%3D%3D