HLN, 14 februari 2023

“Wie een scheef mondmasker strenger bestraft dan fraude of aanranding is aan bezinning toe”

In Gent wil het parket dat de celstraf voor een jongeman die zijn mondmasker twee jaar geleden niet correct droeg absoluut behouden blijft in beroep. “Die veroordeling was in 2021 al absurd, maar de volharding is in 2023 compleet gaga”, schrijft onderzoeksjournalist Jeroen Bossaert. “Niks mis met een gerecht dat streng is, maar wees dan consequent.”

Bij het parket van Gent zijn het beslist geen lachbekjes. Ze vorderen daar nog steeds de strengst mogelijke straffen voor onverlaten die het ooit aandurfden om hun mondmasker niet - of verkeerd - te dragen op de openbare weg. In de zaak van een 22-jarige man die in februari 2021 op heterdaad betrapt werd omdat hij zijn masker op zijn kin droeg, eiste de procureur vorige week dat de rechter een celstraf van twee maanden en een boete van 1.600 euro ook in beroep overeind zou houden. Advocaat Joris Van Cauter plaatste zijn verontwaardiging daarover op sociale media. Wat ons betreft terecht.

Was de oorspronkelijke veroordeling in de zomer van 2021 al absurd, dan is de volharding door het Gentse parket in februari 2023 compleet gaga. We weten al geruime tijd dat mondmaskers in open lucht weinig tot geen nut hebben. Edoch, binnen justitie zijn er die denken dat er nog steeds ‘signalen’ gestuurd moeten worden naar snoodaards die zo'n maskertje onder hun neus durfden laten zakken. De wet is de wet, meneer.

Buigzaam

Die houding zou je een parket of rechter eigenlijk niet kwalijk kunnen nemen. Ware het niet dat er in heel wat andere zaken van een harde of consequente lijn amper sprake is. Dan wordt de wet plots erg buigzaam of heet een misdaad geen prioriteit te zijn. Ontelbaar zijn de dossiers van frauduleuze faillissementen die door parketten simpelweg niet vervolgd worden. Zelfs als het om grote bedragen gaat. Bij andere parketten verdwijnt alles wat familiaal geweld, kindermishandeling of misbruik is dan weer verdacht snel in het sepot-vakje.

Ook rechters zwalpen al eens met hun straffen. Zo duiken er nog steeds zaken op waar verkrachters of aanranders een ‘opschorting van straf’ of een ‘celstraf met uitstel’ krijgen. Want och God, ze tonen berouw. Cru gezegd: je komt er in dit land soms makkelijker vanaf als je iemand opgelicht, in elkaar getimmerd of aangerand hebt, dan als je tijdens corona met een scheef mondmasker rondliep.

Bezinning

Iedereen die meedraait in een systeem waarin banaliteiten soms strenger en consequenter onderzocht en bestraft worden dan misdaden die echte slachtoffers maken, is aan bezinning toe. Er is al wat discussie geweest over de evaluatie van het corona-beleid en dan wordt vooral gekeken in de richting van wetenschappers, ambtenaren en politici, maar het kan geen kwaad dat externen zich ook eens buigen over hoe het gerecht is omgegaan met corona.

Niks belet parketten en rechtbanken ondertussen om intern de puntjes op de i te zetten en na te gaan hoe consequent iedereen opereert. Er is niks mis met een gerecht dat streng is, wel met eentje dat zonder duidelijke lijn streng is voor de één en mild voor de ander. Willekeur voedt wantrouwen.

Reactie van procureur-generaal Geert Merchiers namens het parket van Oost-Vlaanderen: “Lichtzinnige conclusies.”

Op Valentijnsdag bloedden vele harten binnen onze organisatie bij het lezen van bovenstaand opiniestuk.

De journalist uit negatieve kritiek over het corona beleid van het parket en poneert vervolgens stellingen, zonder enige onderbouwing dat je in onze maatschappij soms beter af bent als ‘aanrander, oplichter of als je iemand in elkaar timmert’. Waarop de journalist zich baseert om tot dergelijke uitlatingen te komen, is een raadsel. Evenmin werd moeite gedaan om informatie over de zaak te bekomen bij het parket. De opinie werd gevormd op basis van eenzijdig ingewonnen informatie. Het parket kan zich niet permitteren om op een dergelijke eenzijdige manier tot conclusies te komen.

En daarmee komen we tot een paar essentiële bedenkingen.

In de eerste plaats heeft het parket steeds de wetgeving toegepast die gemaakt was door de wetgevende macht. Als de verkozenen van het volk, in een bepaalde periode, bepaalde maatregelen nuttig achtten, gelet op de kennis die toen voorhanden was, dan is het onze taak om deze wetgeving toe te passen. De wetgeving inzake corona is talloze keren aangepast, telkens er een nieuwe fase in de pandemie aanbrak. Maar telkens was de consensus wel zeer duidelijk: we willen koste wat het kost de verdere verspreiding van de pandemie vermijden, en – omdat het niet anders kan – moet er ook streng opgetreden worden tegen degenen die menen de regels aan hun laars te moeten lappen. Deze enkelingen konden immers zorgen voor een sterke verspreiding van het virus, met eventuele dodelijke slachtoffers tot gevolg. Bij de gevolgverlening werd steeds in gradaties van vervolging gewerkt, zodat maatwerk werd afgeleverd. Daarbij was het uiteraard niet uitgesloten dat er in geval van recidive werd gedagvaard voor de politierechtbank. Een achterafinterpretering door het parket -buiten het coronatijdskader- is makkelijk en verleidelijk, maar doet weinig terzake.

Het opiniestuk is in die zin tegenstrijdig: er wordt gesproken over willekeur in wat vervolgd wordt en wat niet. Willekeur zou er pas in bestaan dat het parket de wetgeving zou gaan waarderen en op basis daarvan zou gaan oordelen dat bepaalde zaken toch niet meer vervolgenswaardig zijn.

In de tweede plaats wordt een vergelijking gemaakt met andere zaken, zoals faillissementen, of intrafamiliaal geweld, die niet vervolgd zouden worden. Voor zover een dergelijke vergelijking zin heeft en mogelijk is (aangezien deze diverse domeinen elk hun eigen specifieke kenmerken en afhandeling kennen), is de vergelijking volledig fout. De cijfers bewijzen het tegendeel. Het parket Oost-Vlaanderen heeft een heel sterk uitgebouwd beleid, waar bijvoorbeeld intrafamiliaal geweld en zedendelicten absolute prioriteit zijn.

Kan de werking van justitie beter? Ja, alles kan beter en dat is ook onze dagelijkse betrachting. Het parket Oost-Vlaanderen heeft in haar rangen talloze magistraten en medewerkers die gedreven, specialistisch, gemotiveerd, precies, en hardwerkend zijn. Hun core business is de afhandeling van de strafdossiers. Er wordt in ieder dossier gezocht naar de juiste maatschappelijke reactie rekening houdende én met de regelgeving, de belangen van de slachtoffers én de verdachte(n). Dat verklaart ook waarom dit opiniestuk velen van ons zo diep raakt. Want een indruk of een gevoel staat niet gelijk aan de realiteit. Hetgeen in het opiniestuk beschreven werd, staat niet gelijk aan de realiteit.

Tot slot: met de opmars van dictaturen in bepaalde landen, kan het geen kwaad om stil te staan bij en dankbaar te zijn voor het feit dat België nog steeds een rechtsstaat is. Elke actor binnen de rechtsstaat voert zijn taak uit in alle onafhankelijkheid. Ook kritiek van de pers moet zeker kunnen. Zo blijven we ook alert. Het is betreurenswaardig dat het opiniestuk voorbijging aan zoveel noodzakelijke nuance die er te brengen valt aan de werking van justitie.

Parket Oost-Vlaanderen (PdK Geert Merchiers)

 

Artikel uit HLN, 14 februari 2023

Foto: © Wannes Nimmegeers

Lees meer
7 februari 2023

De vraag tot teruggave van legale bestanden die zich op een computer bevinden

In een belangrijk arrest verduidelijkt het Hof van Cassatie dat de beklaagde naar aanleiding van de verbeurdverklaring van een informaticasysteem om de teruggave van legale digitale bestanden kan verzoeken die zich in dat informaticasysteem bevinden.

 

Vereist is dat de betrokkene de teruggave uitdrukkelijk vraagt, dat hij aantoont dat die vraag betrekking heeft op essentiële gegevens van persoonlijke of professionele aard waar hij zonder de teruggave geen toegang meer kan hebben, dat hij die gegevens en hun precieze locatie in het informaticasysteem of op de gegevensdrager aanduidt en dat hij zelf een gegevensdrager ter beschikking stelt waarop de gegevens kunnen worden gekopieerd. Bovendien moet het technisch en zonder onevenredige werklast mogelijk zijn de gevraagde gegevens te kopiëren.

 

Tekst van het arrest

Lees meer
De Juristenkrant, 25 januari 2023

Discussie over naaktfouilles op terreurproces: lakmoesproef voor fundamentele rechten

Op het terreurproces over de aanslagen van 22 maart 2016 werden de eerste weken in beslag genomen met discussies over de systematische naaktfouilles van de beschuldigen. De kortgedingrechter besliste dat die systematische naaktfouilles niet kunnen. De beslissing van de kortgedingrechter ligt in lijn met de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof. Tegen de beslissing is door de FOD Justitie hoger beroep ingesteld.

 

Een analyse door mr. Charlotte Kerckhofs en mr. Joris Van Cauter in De Juristenkrant van 25 januari 2023:

https://jura.kluwer.be/secure/showfile.aspx?originatingpage=resultlist&sourcetitel=KERCKHOFS%2c+C.%2c+VAN+CAUTER%2c+J.%2c+Discussie+over+naaktfouilles+op+terreurproces%3a+lakmoesproef+voor+fundamentele+rechten%2c+Juristenkrant+2023%2c+afl.+462%2c+5&sourceid=dn300242513&id=dx2714628.pdf&version=0#search=%20De%20juristenkrant%20terreurproces%20

 

Foto © Belgaimage

Lees meer
Het Laatste Nieuws, 16 januari 2023

Man die twee vingers van agent brak krijgt 1 jaar cel

Een man die twee vingers van een politie-inspecteur had gebroken is veroordeeld tot 1 jaar cel. Dat gebeurde toen de man zich hardhandig verzette tegen zijn arrestatie.

 

Op 19 augustus vocht een koppel bijna letterlijk een hoogoplopende ruzie uit op het parkeerterrein van een supermarkt in Sint-Pieters-Leeuw. De politie moest tussenkomen maar dit verzachtte de gemoederen allerminst. Toen de agenten ter plaatse kwamen bleef de man zich zo geagiteerd gedragen dat de inspecteurs besloten hem ter arresteren. Daarbij zagen ze hoe hij een pakje sigaretten in zijn hand vasthield, en toen één van de inspecteurs dat wilde afnemen, verzette de man zich zo hevig dat hij twee vingers van de inspecteur brak. “Meneer had nadien nog het lef om te beweren dat zijn arrestatie totaal overbodig was”, klonk het aan de zijde van het parketbij de behandeling van het dossier vorige maand. De rechter apprecieerde deze houding niet en gaf hem de gevorderde straf van 1 jaar cel. De man kwam niet opdagen voor de rechtbank en werd dan ook bij verstek veroordeeld.

Van Cauter Advocaten stond de twee betrokken politie-inspecteurs bij die zich in deze zaak burgerlijke partij hebben gesteld.

Artikel in Het Laatste Nieuws van 16 januari 2023:

https://www.hln.be/sint-pieters-leeuw/man-die-twee-vingers-van-agent-brak-krijgt-1-jaar-cel~a26f6c55/

Foto © Belga

 

 

 

Lees meer
Radio 1 - De Ochtend, 6 januari 2023

Joris Van Cauter over terreurproces: "Voorzitter is aan het bricoleren, ze had op voorhand moeten samenzitten"

Het botert niet, in het proces over de aanslagen, tussen politie en justitie. De voorbije dagen werd het proces beheerst door discussies over de naaktfouilles van beschuldigden. Had het anders gekund? Advocaat Joris Van Cauter vindt van wel. 

 

Beluister het volledige interview met mr. Van Cauter op onderstaande link:

https://radio1.be/luister/select/de-ochtend/joris-van-cauter-over-terreurproces-voorzitter-is-aan-het-bricoleren-ze-had-op-voorhand-moeten-samenzitten

 

Foto © BELGA

Lees meer
De Standaard, 3 januari 2023

Burgemeesters zijn geen rechters

Justitie slaagt er niet in om het recht op leven en het recht op eigendom te beschermen. Politici van de uitvoerende macht zoeken zelf oplossingen, maar Joris Van Cauter vindt dat efficiënt noch wenselijk.

Nieuwjaarsvuurwerk wordt niet langer verticaal maar nu ook horizontaal geschoten. Liefst in de richting van politieagenten, ambulanciers of brandweerlieden. Samen met enkele brandende wagens in de straat lijkt een kwalijke traditie vorm te krijgen. Geen feest in de stad zonder geweldexcessen. Ook het voorbije weekend was het niet anders. En hoewel het voorbije wereldkampioenschap al duidelijk maakte hoe in grootsteden gefeest wordt, kon men het toch opnieuw niet voorkomen.

Als burger krijg je de indruk dat dit fenomeen aanvaard wordt als een fataliteit waar niet aan te ontkomen valt. Zo’n defaitisme is kwalijk voor de legitimiteit van een democratische rechtstaat. Daarvan mag je verwachten dat grondrechten, zoals het recht op leven en het recht op eigendom beschermd worden. Een overheid die die kerntaak niet kan vervullen, is mislukt.

Je zou in eerste instantie moeten kunnen vertrouwen op een performant gerechtelijk apparaat. Dat is een justitie die verdachten van ernstige misdrijven vervolgt en, wanneer ze na een eerlijk proces schuldig blijken, ook bestraft. Uit wat ik hoor en lees, staat het vast dat het om ernstige feiten gaat: brandstichting bij nacht, slagen en verwondingen aan agenten van de openbare macht. Het strafwetboek voorziet daarvoor straffen met opsluiting tot tien jaar. Afhankelijk van mogelijk verzwarende omstandigheden, een brand met dodelijke afloop bijvoorbeeld, kan dat oplopen tot levenslange opsluiting.

   • Hulpverleners grootste mikpunt tijdens feestnacht

De wet blijft in deze doorgaans dode letter. Dat de daders zullen geïdentificeerd en gestraft worden, is wat we te horen krijgen van de politici, maar het gebeurt niet. Het falen van justitie op dit vlak is totaal en onaanvaardbaar. Het gebrek aan rechtsbescherming is structureel, doet zich voor op alle vlakken en vooral in Brussel.

Wachtlijsten

Recht dat niet binnen een redelijke termijn komt, bestendigt alleen maar het onrecht. Een voorbeeld uit de praktijk zegt het helemaal. Een schrijnwerkersbedrijf voert werken uit in een Brussels museum en wordt daarvoor niet betaald door de hoofdaannemer. Er volgt een procedure voor de toenmalige rechtbank van Koophandel (thans ondernemingsrechtbank) in Brussel die leidt tot een voor de schrijnwerker gunstig vonnis op 16 december 2016. Er volgt hoger beroep en het Hof van Beroep in Brussel voegt op 20 maart 2017 de zaak toe ‘aan de wachtlijst van deze kamer’.

Dat de daders van de rellen zullen geïdentificeerd en gestraft worden, is wat we te horen krijgen van de politici, maar het gebeurt niet.

 

Wanneer de zaak effectief gepleit kan worden, is nog altijd niet geweten. Een laatste telefoon met de griffie gaf aan dat de zaak vermoedelijk in oktober 2023 kan worden behandeld. Ik durf het aan mijn cliënt nauwelijks te zeggen. Een jaar eerder had de griffie me al gezegd dat vermoedelijk in november 2022 kon worden gepleit.

De partij te kwader trouw wordt beloond en wie te goeder trouw is, maar krap bij kas, kan aan dit justitieel falen ten onder gaan. Met een dergelijke justitie van Brussel een Europees handelscentrum maken of België op de kaart zetten als een betrouwbaar land om in te investeren, is een illusie. Niet te verwonderen dat grote bedrijven zoeken naar buitengerechtelijke afhandeling van geschillen of uitwijken naar buitenlandse vestigingsplaatsen.

Scheiding der machten

De strafrechtelijke pendant van die algehele justitiële impasse is dat onze amokmakers van het voorbije weekend nog minstens een jaar of acht ongestoord kunnen ‘feesten’ zonder al te veel kopzorgen. Of langer. Net zoals bedrijven lijken ook de politici hun geloof in een efficiënte justitie te hebben opgegeven. Ze gaan het dan maar zelf doen. Op die manier zoeken ze naar alternatieve oplossingen zoals GAS-boetes die recent werden verhoogd of bestuurlijke huisarresten.

Dat is veel kwalijker. Straffen komen zo niet langer tot stand na een proces voor een onafhankelijke rechter maar worden uitgesproken door bestuurders of hun ambtenaren. In zoverre zelfs dat de burgemeester van Antwerpen meende te mogen overgaan tot preventieve vrijheidsberoving (DS 31 december 2022). Efficiënt bleek het allerminst, de verwachte rellen hebben naar traditie kunnen plaatsvinden. Misschien was er zelfs een averechts effect. Een deel van de politiemacht was gereserveerd om nazicht te doen op de naleving van de verschillende huisarresten.

Het is tekenend om te zien hoe de politie het grootste deel van haar tijd besteedt aan bestuurlijke opdrachten in de plaats van gerechtelijke. Er is discussie of een wettelijke basis bestaat die toelaat dat burgemeesters tot zulke vrijheidsbeperkende maatregelen kunnen overgaan. Volgens mij is die er niet, volgens anderen wel. Belangrijker is de vraag of we vinden dat het moet kunnen. Daarop is mijn antwoord negatief. Als justitie niet meer werkt, is de oplossing niet gelegen in het opheffen van de scheiding der machten en de bestuurders dan maar rechter te laten spelen.

De oplossing moet zijn het gerecht opnieuw te laten functioneren, zodat misdrijven effectief vervolgd worden, en rechters zich kunnen uitspreken over recente feiten. Het is een open deur waar al over gesproken werd toen ik nog rechtenstudent was. Die deur zo lang openlaten maakt dat het systeem van binnenuit verrot en kapot gaat. De minister van Justitie zette zijn domein als een merk in de markt: ‘team justitie’. Om in dat jargon te blijven denk ik dat de burger zich vragen begint te stellen bij de coach ervan. Er is werk op de plank voor 2023. Want (blijven) falen is echt geen optie.

 

Artikel uit De Standaard, 3 janauri 2023

Foto © epa

Lees meer
De Standaard, 30 november 2022

Roepen in de Qatarese woestijn

Onze verontwaardiging over de mensenrechtenschendingen in Qatar is selectief en hypocriet, vindt Joris Van Cauter. En ze getuigt van weinig kennis over de invulling van de mensenrechten in moslimlanden.

 

In 1978 voerde het cabaretduo Freek de Jonge en Bram Vermeulen, Neerlands Hoop in Bange Dagen, actie voor een boycot van het WK in het dictatoriale Argentinië. Ze trokken de theaters rond met de voorstelling Bloed aan de paal. Het Nederlandse elftal ging toch en bereikte de finale van het WK. Acht jaar later kreeg voormalig dictator Videla

levenslang ­wegens zijn betrokkenheid bij moorden, ontvoeringen en folteringen.

Dat de Rode Duivels niet naar ­Qatar zouden gaan, is nooit een issue ­geweest, wij ontwaken klaarblijkelijk iets later. En dan schrikken we omdat de Qatari geen bierliefhebbers zijn en anders denken over lgbti.

Een principieel standpunt van de spelers is er niet gekomen en dat is maar goed ook. Het zou het toppunt van hypocrisie geweest zijn. Stel je voor dat Eden Hazard een gele of rode kaart had gekregen vanwege de One­Love-armband, terwijl hij het hele jaar door reclame maakt voor de luchtvaartmaatschappij Emirates. Net zoals Kylian Mbappé reclame maakt voor Qatar Airways en Kevin De Bruyne voor Etihad Airways. De hele Champions League is een feestje op kosten van de Golfstaten. Geen enkele voetbalcommentator die dat feestje bederft met ethische overpeinzingen. Ernst Happel, de Nederlandse bondscoach in 1978, was een stuk eerlijker toen hij zei: ‘Wat kunnen mij de mensenrechten schelen, we gaan naar ­Argentinië om te voetballen, politiek interesseert me niet.’ Mediatraining en een andere tijdgeest maken zulke uitspraken nu ondenkbaar.

Goddelijke oorsprong

Wie die uitspraak nu zou herhalen, zou te horen krijgen dat mensenrechten en politiek twee verschillende dingen zijn. Nochtans zijn mensenrechten, zeker de concrete invulling ervan, bij uitstek politiek. En dat is ook goed. De enige manier om grondrechten aan het politieke te onttrekken is door er een goddelijke oorsprong aan te ­geven. Dat is, bijvoorbeeld, het geval in de onafhankelijkheidsverklaring van de Verenigde Staten.

Hoe die rechten concreet in te vullen is politiek. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens beseft dat en heeft daarom nog nooit een staat ­opgelegd om het homohuwelijk in te voeren. Zo wordt de normale, democratische en politieke besluitvorming gerespecteerd. Zo is het homohuwelijk in veel Europese landen ­ingevoerd en wordt het in die landen ook maatschappelijk gedragen.

Stel je voor dat Hazard geel had gekregen voor de OneLove-armband, terwijl hij het hele jaar door reclame maakt voor Emirates airlines

Zo’n vraagstuk moet veeleer politiek worden benaderd, niet louter juridisch. In dat laatste geval zou het ­opgelegd moeten worden door een kleine groep onverkozen rechters. In de VS is het holebihuwelijk zo door het Hooggerechtshof juridisch en mensenrechtelijk ingevoerd, in plaats van

politiek. De culturele en maatschappelijke kloof in de VS is daarmee niet bepaald minder geworden en we weten ondertussen ook dat het Amerikaanse Hooggerechtshof ook beslissingen kan nemen in de andere richting.

Islam als hoogste wet

De vlag van de mensenrechten in ­Qatar hijsen zal politiek in ieder geval weinig sporen nalaten. Het is roepen in de woestijn en getuigt van weinig kennis over de invulling van mensenrechten in de islamitische wereld. Er zijn twee juridische teksten die ons daarover iets kunnen leren. De ene is de Verklaring van Caïro van de Organisation of Islamic Cooperation (OIC), een internationale gouvernementele organisatie van 57 (overwegend) moslimlanden, waaronder Qatar en Saudi-Arabië, maar ook Turkije. Het ­andere is het Arabisch Handvest ­Mensenrechten van de Arabische ­Liga, een organisatie van 22 Arabische landen. Beide teksten vertrekken ­vanuit de ­islam als hoogste wet.

De interpretatie van bepalingen die soms heel gelijklopend lijken met artikelen uit de ‘westerse’ mensenrechtenverdragen, hebben dan een totaal andere uitkomst. Zo stelt het Arabisch Handvest Mensenrechten dat man en vrouw gelijk zijn in zoverre ‘positieve discriminatie’ van de vrouw op basis van de sharia mogelijk blijft. Maar het huwelijk is voorbestemd voor een man en een vrouw. Doodstraf, zelfs voor minderjarigen, wordt niet uitgesloten. Veel van die mensenrechten waarin het Arabisch Handvest voorziet, zijn voorbehouden aan de eigen staatsburgers, zoals rechten op sociale zekerheid, vrijheid van vereniging en vrijheid van vergadering.

Het politieke bij de invulling van die rechten is op die manier sterk ­teruggedrongen, de interpretatie zit vast in een islamitisch kader. Het ­holebihuwelijk is mensenrechtelijk uitgesloten, daar is geen armband of regenboogvlag ­tegen opgewassen. Mensenrechten zijn dan ook geen kwestie van textiel. Mensenrechten zijn – om Eleonore Roosevelt, bezielster van de Univer­sele Verklaring van de Rechten van de Mens, te parafraseren – iets dat dicht bij huis begint. Misschien moeten we, om op die gedachte door te gaan, beginnen met het respect voor de mensenrechten in de Belgische ­gevangenissen: ze worden er dagelijks met de voeten getreden. En laten we morgen nog een keer supporteren, irrationeel en ongecompliceerd zoals het hoort in de beleving van het voetbal. Misschien kunnen we dan de juridische, politieke en ethische discussies op een andere plaats en op een ­ander niveau voeren. Dan is er nog hoop in bange dagen.

 

Artikel uit De Standaard, 30 november 2022

Foto:  Lee Smith/reuters

Roepen in de Qatarese woestijn | De Standaard

 

Lees meer
HLN, 19 oktober 2022

Sand Van Roy haalt stevige slag thuis tegen Franse topregisseur Luc Besson

De Vlaamse actrice Sand Van Roy (34) die beweert verkracht te zijn door de Franse topregisseur Luc Besson (63) haalde zonet een overwinning binnen op de Fransman. Van Roy vindt dat haar verkrachting in België moet onderzocht worden, nadat het in Frankrijk eerder geseponeerd werd. Het gerecht ging daar eerst niet op in, maar vindt nu dat het Grondwettelijk Hof hierover moet oordelen. “Dit kan grote gevolgen hebben voor al wie slachtoffer is van verkrachting in het buitenland”, oordeelt haar advocaat.

Een paar maanden geleden diende Sand Van Roy, een Vlaamse actrice uit Knokke-Heist, hier in België klacht in tegen de Franse topregisseur Luc Besson. De Fransman zou haar verschillende keren verkracht hebben in luxehotels in Frankrijk. Toen Van Roy in 2018 klacht indiende tegen Besson in ‘zijn' Frankrijk, ving ze al snel bot. De klacht werd geseponeerd. Ook in beroep werd de klacht afgewezen.

 

Daarom diende Van Roy in het voorjaar van dit jaar opnieuw klacht in tegen Besson, deze keer in België, bij een onderzoeksrechter in Brugge. Maar daar oordeelde het Openbaar Ministerie al snel dat de klacht niet ontvankelijk is. De Belgische wet schrijft namelijk voor bij seksueel geweld dat enkel het land waar het misdrijf heeft plaatsgevonden een onderzoek kan voeren naar de verkrachting en dus niet het land waar het slachtoffer woont. Met ander woorden: enkel het Franse gerecht kon een onderzoek voeren naar de verkrachting die in Frankrijk had plaatsgevonden.

Pure discriminatie

Discriminatie, vond de advocaat van Sand Van Roy, Joris Van Cauter. “Want dat geldt niet voor slachtoffers van zogenaamde levensdelicten. Als je het slachtoffer bent van moord, gijzeling of ontvoering in het buitenland, kunnen jij of je familieleden hier wél een gerechtelijk onderzoek vragen. Dat is pure discriminatie.”

 
Daarom besloot de Raadkamer vanochtend om de kwestie door te spelen naar het Grondwettelijk Hof. Die moet oordelen of de wet inderdaad discrimineert of niet. Volgens Van Cauter is de kans erg groot dat het Grondwettelijk Hof tot die conclusie zal komen. “De wet is indertijd erg willekeurig opgesteld”, legt hij uit. “Ook toen al is er opgemerkt dat verkrachting er niet bij was. Ondertussen is sinds juni de strafwet een pak strenger geworden voor seksueel geweld. Het lijkt me maar logisch dat ook deze wat aangepast wordt.”

Als het Grondwettelijk Hof zou oordelen dat er discriminatie in het spel is en de wet moet uitgebreid worden naar seksueel geweld, dan zou dit grote gevolgen hebben voor alle slachtoffers van verkrachting in het buitenland. “Dit zou een mijlpaal zijn”, zegt Van Cauter nog. “Iedereen die in pakweg Egypte of Thailand het slachtoffer is van seksueel geweld, zou dan een klacht kunnen indienen in eigen land."

Ook voor Sand Van Roy zelf is dit goed nieuws. Zodra het Grondwettelijk Hof beslist dat de wet aangepast moet worden, is haar klacht tegen Besson opnieuw ontvankelijk. Dan kan het parket niet anders dan ook hier een onderzoek starten naar verkrachting door de Franse topregisseur.

Het arrest van het Grondwettelijk Hof wordt pas over een paar maanden verwacht.

 

Artikel uit HLN, 19 oktober 2022

Lees meer
Het Nieuwsblad, 19 oktober 2022

Actrice Sand Van Roy haalt eerste slag binnen in zaak tegen regisseur Luc Besson

“Ik wil zo een steen verleggen voor andere slachtoffers”

Kan een Belgisch slachtoffer van een verkrachting in het buitenland ook hier een strafzaak aanspannen? Over die vraag zal het Grondwettelijk Hof zich buigen. Aanleiding is de juridische strijd van actrice Sand Van Roy (34) tegen de Franse regisseur Luc Besson (63). In Frankrijk werd de zaak geklasseerd, en tot nu is hier geen vervolging mogelijk. “Maar daar hopen we nu verandering in te brengen”, zegt advocaat Joris Van Cauter.

Wie als Belgisch onderdaan het slachtoffer wordt van verkrachting in het buitenland en in dat land geen gehoor vindt, blijft tot nu toe ook in ons land in de kou staan. België kan zich niet bemoeien met dergelijke dossiers in het buitenland. Het wetboek van Strafvordering voorziet dat niet. Sinds een jaar of tien is dat wel mogelijk voor zaken met levensdelicten zoals moord en gijzeling in het buitenland.

De beperkingen van het huidige Belgische rechtssysteem zorgen ervoor dat actrice Sand Van Roy (34) uit Knokke-Heist tot nu toe bij ons geen gehoor vindt in haar juridische strijd tegen de Franse regisseur Luc Besson (63). Ze beschuldigt hem ervan haar meermaals verkracht te hebben én stapte met bewijzen naar het Franse gerecht. Dat veegde alles van tafel. Volgens Van Roy werd haar zaak in Frankrijk vanwege de status van Besson nooit serieus genomen.

Vraag aan Grondwettelijk Hof

Van Roy stapte echter naar het Belgische gerecht en wou hier een strafzaak tegen Besson openen. Alleen was dat juridisch onmogelijk omdat de vermeende verkrachting zich dus in het buitenland afspeelde en het niet om een levensdelict gaat.

“We vinden dit oneerlijk omdat verkrachting voor ons ook een zaak van levensdelict is”, zegt advocaat Joris Van Cauter. “Daarom vroegen we de raadkamer in Brugge om een prejudiciële vraag te stellen aan het Grondwettelijk Hof om een strafklacht wel mogelijk te maken. De raadkamer heeft geoordeeld dat onze vraag zinvol is en daarom wordt de vraag nu gesteld aan het Grondwettelijk Hof. Oordeelt die dat onze vraag terecht is, dan kunnen wij verder met onze strafklacht en kan een procedure op gang gebracht worden.”

Mogelijk pas over een jaar volgt een uitspraak, en dan keert de zaak terug naar de raadkamer in Brugge.

Gerechtigheid

Voor Van Roy is dit een belangrijke eerste stap. Eerder liet ze al weten dat het haar niet om een schadevergoeding te doen is. “Ik wil enkel dat gerechtigheid geschiedt en wil zo een steen verleggen voor andere slachtoffers.”

De advocaat van Luc Besson berust in de prejudiciële vraag. “Het is een logische vraag en we begrijpen dat het Hof zich hierover zal buigen”, zegt meester Virginie Cottyn. “Maar we blijven erbij dat de klacht in Frankrijk al grondig werd onderzocht en er geen reden is om hier aan die uitkomst te twijfelen.”

 

Artikel uit Het Nieuwsblad, 19 oktober 2022

Foto: ©  ipx, afp

Lees meer

Wij gebruiken cookies

Door deze website te gebruiken, aanvaardt u de cookies. Voor meer informatie, zie ons privacy- en cookiesbeleid