Het Nieuwsblad, 19 september 2023

Peperduur onderzoek, maar man verdacht van diefstal bitcoins ter waarde van 195.000 euro vrijgesproken

Na een jarenlang onderzoek werd een Libanese Bitcoin-trader vrijgesproken door de Rechtbank van Eerste Aanleg te Veurne. Het federaal parket vorderde nochtans een effectieve gevangenisstraf van 4,5 jaar. Van Cauter Advocaten kon de rechtbank ervan overtuigen dat er geen direct bewijs bestond tegen de man en dat het onderzoek in te grote mate gebaseerd was op de resultaten van een eenzijdig gevoerd privé-onderzoek door de ‘Energi Bureau of Investigation’ (EBI) (https://fullycrypto.com/crypto-scammer-simon-tadros-accused-of-stealing-millions).

De Bitcoin-trader, die sinds zijn overlevering aan België in augustus 2021 verplicht in België verblijft, kan op die manier eindelijk terugkeren naar zijn familie en naasten in Libanon.

Ook voor cybercrime gerelateerde misdrijven kan u bij Van Cauter Advocaten terecht.

 

Link: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20230919_93897371

Lees meer
De Morgen, 5 juni 2023

Welke verwijten na het Reuzegom-arrest zijn terecht, en welke niet?

De verontwaardiging over de lage straffen van de Reuzegommers is groot. De Morgen houdt zeven stellingen tegen het licht die opduiken in het protest.

1. ‘De traditionele media verzwijgen de namen van de Reuzegommers. Ze zitten mee in het bad.’

De bekende YouTuber Acid gooide de namen van vijf Reuzegommers online, en er gaan steeds meer stemmen op om zijn voorbeeld te volgen. Op de redactie van De Morgen is lang gepraat over het al dan niet noemen van de namen van de veroordeelde Reuzegommers. Aangezien er werkstraffen zijn opgelegd en ze vrijuit gaan voor de zwaarste aantijgingen, hebben we ervoor gekozen om de anonimiteit te bewaken en initialen en/of bijnamen te gebruiken.

 

Als iemand door het hof van assisen tot een jarenlange celstraf veroordeeld wordt of als het gaat om mensen met macht of aanzien, schrijven we hun naam in de krant wel voluit. Voor onbekende burgers die werkstraffen opgelegd krijgen, ligt dat anders, omdat de focus ligt op re-integratie. In praktijk wordt er ook minder over dat soort zaken bericht.

Over de keuze om de namen niet te noemen, mag discussie bestaan. Dat is op de redactie van De Morgen ook het geval. Maar het protest gaat intussen niet meer alleen over het noemen van namen. De verontwaardiging over de lage straffen van de Reuzegommers is een breder protest geworden tegen de ‘elite’ die de potjes gedekt wil houden. “Er worden door de maatschappij dieperliggende zaken in dit arrest geprojecteerd”, verduidelijkt advocaat Joris Van Cauter die ‘Remork’ bijstond.

2. ‘Hun ouders zijn rijk en de Reuzegommers hadden de beste advocaten. Dit is klassenjustitie.’

Sanda Dia stierf in een vernederend ritueel waarvan hij hoopte dat het hem binnen zou loodsen in het geprivilegieerd netwerk van Reuzegom. Er werd op hem geplast, hij kreeg geblende muizen en vissen te eten en moest liters sterke drank drinken. Na zijn dood bleek dat netwerk onaantastbaar. De gekleurde jongen is dood, de Reuzegommers krijgen een tweede kans. Voor veel betogers is dit arrest een duidelijk voorbeeld van klassenjustitie.

Hadden jongens met een migratieachtergrond of andere sociale status een zwaardere straf gekregen? Sociaal ondernemer Youssef Kobo gelooft van wel. Ook Sven Mary, advocaat van de vader en de broer van Sanda Dia, is ervan overtuigd dat jongens met migratieachtergrond anders behandeld zouden worden.

Die bewering is moeilijk te bewijzen. In Nederland deed de Universiteit Leiden in 2015 een omvangrijk onderzoek naar etnisch gerelateerde verschillen in straftoemeting. Dat liet zien dat daders van andere origine vaker en soms ook langere onvoorwaardelijke gevangenisstraffen krijgen dan autochtone daders. Maar een groot deel van de verschillen konden verklaard worden door de uitkomsten te corrigeren voor persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals de aanwezigheid van een strafblad, waardoor het allemaal minder zwart-wit werd.

Wat in het dossier Reuzegom vaak vergeten wordt als men uitspraken doet over racial bias, is dat er in de beklaagdenbank ook een jongen zat met andere roots. Z.B., alias Rafiki, is – net als Sanda Dia – de zoon van een witte moeder en een zwarte vader. Hij werd veroordeeld tot een werkstraf van 250 uur en een geldboete.

Niet alleen de Reuzegeommers werden bijgestaan door topadvocaten, ook langs de kant van de burgerlijke partijen stonden ervaren pleiters.

3. ‘Er is een jongen dood, en toch krijgen ze een lichte straf.’

De bestraffing is mild, zeker in vergelijking met de straf die het Openbaar Ministerie had gevraagd. Dat heeft te maken met het grote verschil dat in het strafrecht bestaat tussen opzettelijke en onopzettelijke doding. Volgens het Antwerpse hof van beroep waren de leden van Reuzegom onvoorzichtig bij de doop van Sanda Dia, maar hebben zij zijn dood niet opzettelijk veroorzaakt. Die redenering leidde naar werkstraffen, en niet de celstraffen die het Openbaar Ministerie had geëist.

Daar tegenover staat dat het hof van beroep wel zware werkstraffen uitsprak: van 200 uur tot het wettelijke maximum van 300 uur.

De veroordeling komt niet op hun strafblad. Zelfs al wordt zo’n uittreksel uit het strafregister in veel privébedrijven niet gevraagd, dan nog had het symbolisch een blijvende herinnering kunnen zijn aan wat er gebeurd is met Sanda Dia.

Waarom het hof een werkstraf verkiest boven een celstraf, staat niet letterlijk in het arrest, maar het is duidelijk dat de raadsheren maximaal hebben willen inzetten op een tweede kans voor de jonge beklaagden.

4. ‘Een boete van 400 euro is niets. Het is evenveel als de ex-Reuzegommers betaalden die in 2009 een varken mishandelden.’

Het is verleidelijk, maar ook moeilijk om rechtszaken met elkaar te vergelijken: het gaat immers altijd om individuele dossiers.

De focus ligt hier op een werkstraf. Onopzettelijke doodslag kan bestraft worden met een gevangenisstraf van minimum drie maanden en maximum twee jaar, en een geldboete tussen 50 en 1.000 euro. Het Antwerpse hof van beroep veroordeelde de Reuzegommers tot de minimumboete.

Dat bedrag moet nog maal 8 (opcentiemen) worden gedaan, wat de uiteindelijke boete op 400 euro (50 euro x 8) brengt. De veroordeelde Reuzegommers draaien daarnaast ook op voor de gerechtskosten en de schadevergoedingen voor de burgerlijke partijen. Voorlopig zijn die kosten begroot op 67.277,47 euro, oftewel 3.737,63 euro per veroordeelde. In totaal zullen de Reuzegommers dus meer dan 4.000 euro moeten betalen.

Dat is nog altijd weinig. Waarom het hof die lage boete uitspreekt, wordt niet verduidelijkt in het arrest. “Misschien was er minder commotie geweest als die boete niet was uitgesproken”, zegt Joris Van Cauter. “Dat was juridisch mogelijk geweest als er verzachtende omstandigheden zouden zijn aangenomen.”

De Reuzegommers die in 2009 een biggetje mishandelden, hebben 400 euro betaald. Toen was er geen beslissing van een rechter, maar werd er een minnelijke schikking bereikt tussen de studenten en het parket van Leuven. Hoe dat bedrag bepaald werd, is niet bekend. De som die betaald werd in de zaak Spekkie is een zogenaamde ‘afkoopsom’.

5. ‘De Reuzegommers hebben op de eerste doopdag in Leuven – op 4 december 2018 – gelogen tegen een docente geneeskunde die haar bezorgdheid uitte over Sanda Dia. Dat is schuldig verzuim.’

Hoewel de groep op dat moment nog naar Vorselaar moest vertrekken, verklaarde een van de Reuzegommers tegenover de docente dat de doop praktisch gedaan was. Hij verzekerde haar ook dat hij geneeskundestudent was, en dat hij behoorde tot de studentenclub Medica.

Op het proces is niet uitgeklaard welke Reuzegommer toen gesproken heeft. Het is laakbaar dat daarover gelogen wordt, maar het is ook niet zeker of dit element bij de beoordeling zo’n verschil had gemaakt.

Het staat vast dat Sanda Dia erg verzwakt was toen hij aankwam in Vorselaar, maar tijdens het onderzoek is dit moment in Leuven nooit in het vizier gekomen als het ging over schuldig verzuim. Om iemand te veroordelen voor schuldig verzuim, moet die wetens en willens beslissen om niet op te treden als er gevaar dreigt.

Op bewakingsbeelden is te zien hoe Sanda Dia in Leuven niet meer op zijn benen kan staan, maar hij is op dat moment niet in levensgevaar. De student uit Edegem stierf door een acuut hersenoedeem, veroorzaakt door te veel zout in zijn lichaam door de grote hoeveelheden vissaus. Daar was nog geen sprake van in Leuven.

Ook de feiten die plaatsvonden in Leuven zijn beoordeeld door het hof van beroep van Antwerpen. De vissaus komt pas in Vorselaar op de proppen. Het hof oordeelde daarover dat de Reuzegommers wel hulp hebben gezocht toen ze begrepen dat Sanda Dia in gevaar was.

6. ‘De Reuzegommers hebben zich duidelijk racistisch uitgelaten. Waarom werden ze dan niet veroordeeld voor racisme?’

Voor de feiten maakte een van de Reuzegommers een filmpje van hoe een zwarte dakloze werd bezongen: “Handjes kappen, de Congo is van ons.” Volgens getuigen werd het n-woord ook gebruikt tegen Sanda Dia. Zijn broer vertelde in een interview met De Morgen dat hij daardoor met een gevoel van racisme blijft zitten.

Al in het begin van het Reuzegom-dossier is er sprake van racisme. In 2020 pikte de gerenommeerde Amerikaanse krant The New York Times het verhaal op van de fatale studentendoop bij Reuzegom. De krant noemde zijn dood toen “een symbool van de groeiende onverdraagzaamheid” in ons land, maar uiteindelijk werden de Reuzegommers niet voor racisme vervolgd. De burgerlijke partijen hebben ook nooit klacht ingediend wegens racisme. In het arrest dat 118 pagina’s telt, komt de term ‘racisme’ niet voor. “Dat is logisch omdat er niet vervolgd werd wegens racisme”, zegt Anthony Godfroid, die voor dierenrechtenorganisatie Gaia optrad.

7. ‘Als de Reuzegommers niet willen zeggen wie er visolie heeft gegeven aan Sanda, zijn ze allemaal schuldig.’

De omerta binnen Reuzegom stoot veel mensen tegen de borst. Niet alleen is nooit uitgeklaard wie de professor in Leuven van antwoord diende. Ook de belangrijkste vraag – wie heeft de vissaus toegediend? – werd op het proces niet beantwoord.

Volgens het Antwerpse hof van beroep is geen van de achttien Reuzegommers schuldig aan het toedienen van schadelijke stoffen. Dat komt niet omdat ze daarover gezwegen hebben maar omdat ze volgens de rechters niet beseften hoe schadelijk die vissaus is.

De collectiviteit wordt wel aanvaard als het gaat over onopzettelijke doding. Op dat vlak dragen alle Reuzegommers evenveel verantwoordelijkheid. “Tijdens het doopritueel waren alle beklaagden aanwezig. Zij stonden rondom de schachten en moedigden hen aan goudvissen in te slikken en deze vervolgens, middels de toediening van visolie, weer uit te braken… Het drinken van de visolie betreft een actief groepsgebeuren, waarbij het drinken van de visolie door de groep werd opgedragen.” Het hof verwijt aan elkeen van de bij deze visproef aanwezige beklaagden een mededaderschap.

Ook op vlak van de mensonterende behandeling en dierenmishandeling werd de collectiviteit aanvaard.

Protest tegen uitspraak in proces-Sanda Dia houdt aan

Het ongenoegen over de straffen die uitgesproken zijn in het Reuzegom-proces blijft groot. Dit weekend vonden op verscheidene plaatsen protestacties plaats tegen de – volgens de aanwezigen – veel te lichte straffen die de achttien leden van studentenclub Reuzegom kregen na de studentendoop die Sanda Dia het leven kostte.

Het Antwerpse hof van beroep legde 18 leden van de studentenclub Reuzegom werkstraffen tot 300 uur en geldboetes tot 400 euro op voor de dood van Dia. Afgelopen zaterdag kwamen een honderdtal mensen samen aan het gerechtsgebouw van Hasselt. Ze hadden pamfletten bij met opschriften als “Dit is geen gerechtigheid, maar klassenjustitie”, “FOK Klassenjustitie”, “Justice for Sanda” en “Iedereen kan nu verder met zijn leven behalve Sanda”.

Zondag werd er geprotesteerd in Gent, Brugge en Brussel. De grootste opkomst was er in Gent, waar een duizendtal manifestanten samenkwamen onder de Stadshal. Vandaar ging het in groep richting het Gentse Justitiepaleis. In Brugge en Brussel kwamen telkens een paar honderd mensen op straat.

Opgemerkte aanwezige in Brussel was YouTuber Acid, die vorige week in een van zijn filmpjes de namen van een aantal Reuzegommers online gooide. Het filmpje werd door YouTube verwijderd. Het bedrijf besliste ook om het account van Acid een aantal dagen te blokkeren.

Voor juridische gevolgen moet Acid voorlopig niet vrezen: het parket van West-Vlaanderen liet dit weekend weten dat er geen gerechtelijk onderzoek volgt naar de bewuste video. Tenzij een van de Reuzegommers klacht zou indienen. De advocaten van de Reuzegommers lieten eerder al weten dat ze de video verwerpen, maar van een klacht is voorlopig geen sprake. Acid lijkt trouwens vast van plan om de gang van zaken in het proces-Sanda Dia te blijven aanklagen. Voor de camera’s van VTM Nieuws gaf hij te kennen dat hij vandaag met nieuwe informatie zal komen: “Ik heb toch een manier gevonden om iets naar buiten te brengen.”

Artikel uit De Morgen, 5 juni 2023

Beeld Wouter Van Vooren

Lees meer
VRT NWS, 26 mei 2023

Advocaten Reuzegommers: "Rechtvaardig arrest"

De advocaten van de Reuzegommers reageren over het algemeen tevreden. "Dit is een rechtvaardig arrest, gebaseerd op feiten", zegt meester Joris Van Cauter. "De rechter heeft geoordeeld dat het een tragisch ongeval was, waar geen kwaad opzet mee gemoeid was."

"Mijn eerste reactie is dat het een evenwichtige en beredeneerde uitspraak is, boven de oorlogstaal die we de afgelopen maanden en jaren gehoord hebben", klinkt het bij John Maes.

"Afsluiten zal voor mijn client nooit lukken", zegt ook Walter Damen. "Dat is iets wat ik het laatste jaar enorm heb gemerkt, alsof die jongens geen spijt zouden hebben. Alsof ze daar niet mee zouden inzitten. Ik kan u verzekeren: mijn client zal dit heel zijn leven meedragen, hij zal er elke dag mee opstaan en elke avond mee gaan slapen."

 

VRT NWS Live blog, 26 mei 2023

Liveblog - Reuzegommers krijgen werkstraffen, advocaat familie Sanda Dia: "Er is recht gesproken, maar het zal nooit genoeg zijn" | VRT NWS: nieuws

Lees meer
Het Nieuwsblad, 24 mei 2023

Vier jaar cel voor “beursgoeroe” die 2,4 miljoen euro van klanten verspeelde: “Ik wou niemand oplichten”

Een 57-jarige Kortrijkzaan is veroordeeld tot vier jaar cel voor onder meer oplichting. Hij overtuigde tientallen investeerders om geld te investeren dat hij zou beleggen, maar raakte alles kwijt. Zeven personen die werden gedagvaard als tussenpersoon werden vrijgesproken.

“Ik wilde absoluut niet dat het zo liep. Het was nooit mijn bedoeling mensen op te lichten. Ik was 7 op 7 en 24 op 24 bezig met de beurs en wilde geld voor hen verdienen. Er waren dagen dat ik tot 10.000 euro verdiende om dan op een dag alles te verliezen. Ik geraakte gewoon in een tunnelvisie.”

De spijt van de 57-jarige Frederic G. uit Kortrijk klonk oprecht. Maar toch. Voor de burgerlijke partijen was het een wrang betoog. Zo’n 70 mensen hadden de man geld toevertrouwd. Geld waarmee hij op de beurs ging spelen, geld dat hij uiteindelijk verspeelde. Veel geld, zo’n 2,4 miljoen euro in het totaal.

Beursgoeroe

Het levert de man nu een celstraf van vier jaar op. De rechter legde de man een beroepsverbod op van 10 jaar. Daarnaast wordt een bedrag van ruim 1,5 miljoen euro verbeurdverklaard. Zeven andere personen, waaronder zijn ex, werden vrijgesproken. Zij fungeerden als tussenpersonen die op zoek gingen naar de investeerders. “Ik was degene die de beleggingen deed en het geld verloor. Niemand anders treft hier schuld”, had G. hen uit de wind gezet.

Hoe de man zo’n fortuin kon verspelen? “Hij deed zich voor als beursgoeroe, maar dat was niet zo”, aldus een advocaat. Het Openbaar Ministerie omschreef het zo. “Hij sprak over zijn successen en bewees die met cijfers, grafieken en getuigenissen.”

OCMW-uitkering

Die successen deden hem uiteindelijk ook de das om. Riante loft, dikke Porsche en dure uitjes zorgden ervoor dat het gerecht argwaan kreeg. De man leefde namelijk van een uitkering van het OCMW. In 2012 was hij ziek geworden. In die tijd zocht hij een manier om cash te verdienen en traden op de beurs leek te werken.

Dat draaide dus helemaal anders uit. G. werd nu veroordeeld voor onder meer oplichting, witwassen en valsheid in geschrifte. “Ik geloof nog steeds dat hij wel kon traden en dat het niet van het begin af aan opgezet spel was. De rapporten die hij voorlegde van de winsten liet ik zelfs nog nakijken door iemand met kennis van zaken en die was onder de indruk. Of ik mijn geld zal terugzien? Ik denk het niet. Ik verwijt hem vooral dat hij tot op het einde bleef nieuw geld aanvaarden van anderen. Vanaf nu investeer ik gewoon in vastgoed”, getuigde Jean Loyens uit Genk, een van de slachtoffers.

Van Cauter Advocaten stond in deze zaak één van de beklaagden bij die werd vrijgesproken.

 

Artikel uit Het Nieuwsblad, 24 mei 2023

Lees meer
P.22.1730.N, 4 april 2023

Antigoon wast niet altijd wit. Over onrechtmatig bewijs in de strafprocedure.

In een belangrijk arrest van 4 april 2023 heeft het Hof van Cassatie geoordeeld dat opzettelijk begane of daarmee gelijk te stellen onregelmatigheden die getuigen van een grove onachtzaamheid, principieel niet te verenigen zijn met de loyaliteit en de regelmatigheid van de bewijsgaring die in een rechtsstaat moeten kunnen worden verwacht van de vervolgende en opsporende instanties.

Bijgevolg is het recht op een eerlijk proces in de regel miskend en moet het onregelmatige bewijsmateriaal uit het debat worden geweerd wanneer de vermelde instanties een opzettelijke onregelmatigheid hebben begaan, dan wel een onregelmatigheid die getuigt van een grove onachtzaamheid, rekening houdend met alle concrete omstandigheden van de zaak, waaronder hun opdracht, hun handelwijze, de beschikbare informatie en hun normaal te verwachten kennis van de toepasselijke regelgeving ten tijde van het begaan van de onregelmatigheid.

Het is slechts anders wanneer de rechter vaststelt dat deze gevolgtrekking kennelijk onevenredig is met een of meer andere criteria die hij concreet toelicht, in het bijzonder de verhouding tussen de begane onregelmatigheid en de ernst en het belang van hetgeen op het spel staat.

In de zaak in kwestie ging het om een opsporingsonderzoek waarbij de verbalisanten zich door middel van een list toegang hadden verschaft tot een niet publiek toegankelijke plaats, goed wetende dat dit buiten de situatie van heterdaad niet toegelaten is.

Het Hof van Cassatie stelt in het arrest van 4 april 2023 duidelijk dat dergelijk optreden getuigt van een grove onzachtzaamheid die (in dit geval) moet leiden tot bewijsuitsluiting. 

 

Het arrest werd tevens gepubliceerd op de website van het Hof van Cassatie: 

https://hofvancassatie.be/old/pdf/ARRET_P_2022_1730_N.pdf

Mr. Joris Van Cauter en Mr. Karel De Meester stonden de eiser in cassatie bij in de procedure.

Lees meer
De Standaard, 15 maart 2023

Video’s met privégegevens van Reuzegommers doen de ronde op Tiktok: ‘Ik heb schrik voor omgekeerde klassenjustitie’

Tijdens de derde dag van het Reuzegom-proces sprak meester Joris Van Cauter, die S.P. (25), alias ‘Remork’, vertegenwoordigt, woensdagochtend over een ‘omgekeerde klassenstrijd’. Hij verwees naar filmpjes die de ronde deden op Tiktok.

Kort na de dood van Sanda Dia zijn volgens de advocaat privégegevens van de Reuzegommers gedeeld op sociale media. Zijn cliënt kreeg dreigtelefoons en scheldtelefoons. Maar ook zijn familie werd lastiggevallen. ‘Zijn vader is tandarts. ‘Een walgelijke behandeling bij die tandarts, want mijn mond moeten spoelen met visolie’ werd als review geschreven’, zei Van Cauter woensdagochtend in de rechtbank in Antwerpen. ‘De volkswoede nam het over.’

Ook het advocatenkantoor van Van Cauter kreeg commentaar. De advocaat zegt dat hij dat gemakkelijker van zich kan afzetten omdat het voor hem alleen op professioneel vlak is. Maar dat dat voor zijn cliënt niet zo gemakkelijk is.

Van Cauter zei dat hij begrijpt dat er een beweging is rond Justice For Sanda. En dat de mensen die zulke zaken doen, zoals de dreigtelefoons, ‘uitzonderingen’ zijn. ‘Maar het is luid. Er is maar één plaats voor Justice For Sanda. Dat is hier.’

Tiktok

Meester Van Cauter haalde woensdag ook uit naar de pers. ‘Men heeft de rechtsgang willen beïnvloeden. Men heeft de bestraffing zelf willen aanvatten. Door de verdachten aan de publieke schandpaal te hangen zonder dat ze één woord hebben kunnen zeggen. Men heeft ze willen brandmerken voordat ze hun proces hebben gekregen’, zegt hij.

De advocaat verwees ook naar filmpjes die vandaag opnieuw op Tiktok worden rondgestuurd met de privégegevens van de Reuzegommers. Hij zegt dat er gesproken wordt van een klassenjustitie of een rassenstrijd. ‘Daar is geen sprake van. Integendeel. Ik heb schrik voor iets anders. Ik heb schrik voor omgekeerde klassenjustitie. Het is geen gewone zaak. Niets is gewoon aan deze zaak. Het feit dat er hier twee mensen zitten voor het openbaar ministerie toont aan dat het geen gewone zaak is.’ De video’s zijn intussen offline gehaald.

 

Artikel uit De Standaard, 15/03/2023

Foto: Belga

Lees meer
Radio 1 - De Ochtend, 13 maart 2023

Proces Sanda Dia begint opnieuw: komt er ruim vier jaar na zijn dood een uitspraak?

In Antwerpen herbegint het proces over de dood van Sanda Dia. De student overleed in 2018 na een extreem doopritueel. Achttien leden van studentenclub Reuzegom staan terecht. Het proces was vorig jaar gestart in Hasselt, maar werd al na enkele dagen stilgelegd. De voorzitster van het proces zei dat ze alleen kon oordelen over de laatste dag van de doop, en niet over wat eraan voorafgegaan was. De familie van Sanda Dia is daartegen in beroep gegaan. Het proces in beroep begint vandaag. Caroline Van Den Berghe, justitiejournaliste, over wat we mogen verwachten.

Klik hier

 

Bron: Radio 1 - De Ochtend

Lees meer
HLN, 14 februari 2023

“Wie een scheef mondmasker strenger bestraft dan fraude of aanranding is aan bezinning toe”

In Gent wil het parket dat de celstraf voor een jongeman die zijn mondmasker twee jaar geleden niet correct droeg absoluut behouden blijft in beroep. “Die veroordeling was in 2021 al absurd, maar de volharding is in 2023 compleet gaga”, schrijft onderzoeksjournalist Jeroen Bossaert. “Niks mis met een gerecht dat streng is, maar wees dan consequent.”

Bij het parket van Gent zijn het beslist geen lachbekjes. Ze vorderen daar nog steeds de strengst mogelijke straffen voor onverlaten die het ooit aandurfden om hun mondmasker niet - of verkeerd - te dragen op de openbare weg. In de zaak van een 22-jarige man die in februari 2021 op heterdaad betrapt werd omdat hij zijn masker op zijn kin droeg, eiste de procureur vorige week dat de rechter een celstraf van twee maanden en een boete van 1.600 euro ook in beroep overeind zou houden. Advocaat Joris Van Cauter plaatste zijn verontwaardiging daarover op sociale media. Wat ons betreft terecht.

Was de oorspronkelijke veroordeling in de zomer van 2021 al absurd, dan is de volharding door het Gentse parket in februari 2023 compleet gaga. We weten al geruime tijd dat mondmaskers in open lucht weinig tot geen nut hebben. Edoch, binnen justitie zijn er die denken dat er nog steeds ‘signalen’ gestuurd moeten worden naar snoodaards die zo'n maskertje onder hun neus durfden laten zakken. De wet is de wet, meneer.

Buigzaam

Die houding zou je een parket of rechter eigenlijk niet kwalijk kunnen nemen. Ware het niet dat er in heel wat andere zaken van een harde of consequente lijn amper sprake is. Dan wordt de wet plots erg buigzaam of heet een misdaad geen prioriteit te zijn. Ontelbaar zijn de dossiers van frauduleuze faillissementen die door parketten simpelweg niet vervolgd worden. Zelfs als het om grote bedragen gaat. Bij andere parketten verdwijnt alles wat familiaal geweld, kindermishandeling of misbruik is dan weer verdacht snel in het sepot-vakje.

Ook rechters zwalpen al eens met hun straffen. Zo duiken er nog steeds zaken op waar verkrachters of aanranders een ‘opschorting van straf’ of een ‘celstraf met uitstel’ krijgen. Want och God, ze tonen berouw. Cru gezegd: je komt er in dit land soms makkelijker vanaf als je iemand opgelicht, in elkaar getimmerd of aangerand hebt, dan als je tijdens corona met een scheef mondmasker rondliep.

Bezinning

Iedereen die meedraait in een systeem waarin banaliteiten soms strenger en consequenter onderzocht en bestraft worden dan misdaden die echte slachtoffers maken, is aan bezinning toe. Er is al wat discussie geweest over de evaluatie van het corona-beleid en dan wordt vooral gekeken in de richting van wetenschappers, ambtenaren en politici, maar het kan geen kwaad dat externen zich ook eens buigen over hoe het gerecht is omgegaan met corona.

Niks belet parketten en rechtbanken ondertussen om intern de puntjes op de i te zetten en na te gaan hoe consequent iedereen opereert. Er is niks mis met een gerecht dat streng is, wel met eentje dat zonder duidelijke lijn streng is voor de één en mild voor de ander. Willekeur voedt wantrouwen.

Reactie van procureur-generaal Geert Merchiers namens het parket van Oost-Vlaanderen: “Lichtzinnige conclusies.”

Op Valentijnsdag bloedden vele harten binnen onze organisatie bij het lezen van bovenstaand opiniestuk.

De journalist uit negatieve kritiek over het corona beleid van het parket en poneert vervolgens stellingen, zonder enige onderbouwing dat je in onze maatschappij soms beter af bent als ‘aanrander, oplichter of als je iemand in elkaar timmert’. Waarop de journalist zich baseert om tot dergelijke uitlatingen te komen, is een raadsel. Evenmin werd moeite gedaan om informatie over de zaak te bekomen bij het parket. De opinie werd gevormd op basis van eenzijdig ingewonnen informatie. Het parket kan zich niet permitteren om op een dergelijke eenzijdige manier tot conclusies te komen.

En daarmee komen we tot een paar essentiële bedenkingen.

In de eerste plaats heeft het parket steeds de wetgeving toegepast die gemaakt was door de wetgevende macht. Als de verkozenen van het volk, in een bepaalde periode, bepaalde maatregelen nuttig achtten, gelet op de kennis die toen voorhanden was, dan is het onze taak om deze wetgeving toe te passen. De wetgeving inzake corona is talloze keren aangepast, telkens er een nieuwe fase in de pandemie aanbrak. Maar telkens was de consensus wel zeer duidelijk: we willen koste wat het kost de verdere verspreiding van de pandemie vermijden, en – omdat het niet anders kan – moet er ook streng opgetreden worden tegen degenen die menen de regels aan hun laars te moeten lappen. Deze enkelingen konden immers zorgen voor een sterke verspreiding van het virus, met eventuele dodelijke slachtoffers tot gevolg. Bij de gevolgverlening werd steeds in gradaties van vervolging gewerkt, zodat maatwerk werd afgeleverd. Daarbij was het uiteraard niet uitgesloten dat er in geval van recidive werd gedagvaard voor de politierechtbank. Een achterafinterpretering door het parket -buiten het coronatijdskader- is makkelijk en verleidelijk, maar doet weinig terzake.

Het opiniestuk is in die zin tegenstrijdig: er wordt gesproken over willekeur in wat vervolgd wordt en wat niet. Willekeur zou er pas in bestaan dat het parket de wetgeving zou gaan waarderen en op basis daarvan zou gaan oordelen dat bepaalde zaken toch niet meer vervolgenswaardig zijn.

In de tweede plaats wordt een vergelijking gemaakt met andere zaken, zoals faillissementen, of intrafamiliaal geweld, die niet vervolgd zouden worden. Voor zover een dergelijke vergelijking zin heeft en mogelijk is (aangezien deze diverse domeinen elk hun eigen specifieke kenmerken en afhandeling kennen), is de vergelijking volledig fout. De cijfers bewijzen het tegendeel. Het parket Oost-Vlaanderen heeft een heel sterk uitgebouwd beleid, waar bijvoorbeeld intrafamiliaal geweld en zedendelicten absolute prioriteit zijn.

Kan de werking van justitie beter? Ja, alles kan beter en dat is ook onze dagelijkse betrachting. Het parket Oost-Vlaanderen heeft in haar rangen talloze magistraten en medewerkers die gedreven, specialistisch, gemotiveerd, precies, en hardwerkend zijn. Hun core business is de afhandeling van de strafdossiers. Er wordt in ieder dossier gezocht naar de juiste maatschappelijke reactie rekening houdende én met de regelgeving, de belangen van de slachtoffers én de verdachte(n). Dat verklaart ook waarom dit opiniestuk velen van ons zo diep raakt. Want een indruk of een gevoel staat niet gelijk aan de realiteit. Hetgeen in het opiniestuk beschreven werd, staat niet gelijk aan de realiteit.

Tot slot: met de opmars van dictaturen in bepaalde landen, kan het geen kwaad om stil te staan bij en dankbaar te zijn voor het feit dat België nog steeds een rechtsstaat is. Elke actor binnen de rechtsstaat voert zijn taak uit in alle onafhankelijkheid. Ook kritiek van de pers moet zeker kunnen. Zo blijven we ook alert. Het is betreurenswaardig dat het opiniestuk voorbijging aan zoveel noodzakelijke nuance die er te brengen valt aan de werking van justitie.

Parket Oost-Vlaanderen (PdK Geert Merchiers)

 

Artikel uit HLN, 14 februari 2023

Foto: © Wannes Nimmegeers

Lees meer

Wij gebruiken cookies

Door deze website te gebruiken, aanvaardt u de cookies. Voor meer informatie, zie ons privacy- en cookiesbeleid